જો બેંક ખાતામાં નોમિની ન હોય અને ખાતાધારકનું મૃત્યુ થઈ જાય, તો જમા થયેલી રકમ કાનૂની વારસદારોને આપવામાં આવે છે. આ માટે કાયદાકીય દસ્તાવેજો અને પ્રક્રિયાને અનુસરવી પડશે.
નોમિની ઉમેરવાથી આ પ્રક્રિયા સરળ બને છે અને પરિવારને સમસ્યાઓમાંથી બચાવે છે. ઘણી વાર આ પ્રશ્ન ઊભો થાય છે કે જો કોઈ બેંક ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય અને તેના ખાતામાં કોઈ નોમિની ન હોય તો તે જમા રકમનું શું થશે?
આ એક જટિલ અને મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે, કારણ કે નોમિની ખાતાધારકના મૃત્યુની સ્થિતિમાં બેંકમાંથી પૈસા ઉપાડી શકે છે. આવો જાણીએ આવી સ્થિતિમાં કોને પૈસા મળે છે અને બેંકની પ્રક્રિયા શું છે.
નોમિનીનું મહત્વ
બેંક ખાતું ખોલાવતી વખતે નોમિની ઉમેરવાની પ્રક્રિયા એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. નોમિની એવી વ્યક્તિ છે જેને ખાતાધારકના મૃત્યુ પછી બેંકને પૈસા આપવાનો અધિકાર છે.
નોમિનીનું નામ, સંબંધ, ઉંમર, સરનામું, પાન નંબર વગેરે વિશેની માહિતી બેંક દ્વારા લેવામાં આવે છે, જેથી ખાતાધારકના મૃત્યુ પછી, જમા થયેલી રકમ સરળતાથી નોમિનીને ટ્રાન્સફર કરી શકાય.
જો કે, ઘણી વખત ગ્રાહકો નોમિની ઉમેરવાની અવગણના કરે છે અથવા તેમના જૂના ખાતાઓમાં નોમિનીની માહિતી અપડેટ કરતા નથી. આવી સ્થિતિમાં, જો ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના ખાતામાં જમા થયેલી રકમનો કોણ હકદાર બનશે?
નોમિની વિના બેંક ખાતું અને પૈસા કોને મળશે?
જો બેંક ખાતામાં નોમિની ન હોય અને ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય, તો જમા થયેલી રકમ તેના કાનૂની વારસદારને આપવામાં આવે છે.
વિવાહિત વ્યક્તિઓ: કાનૂની વારસદારો સામાન્ય રીતે પત્ની, બાળકો અને માતાપિતા હોય છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
અપરિણીત વ્યક્તિઓ: કાનૂની વારસદારો માતાપિતા અથવા ભાઈ-બહેન હોઈ શકે છે.
આ વારસદારોએ બેંકમાંથી જમા રકમ મેળવવા માટે કેટલાક જરૂરી દસ્તાવેજો સબમિટ કરવા પડશે અને કાનૂની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડશે.
જો કોઈ નોમિની ન હોય તો ડિપોઝિટની રકમ મેળવવાની પ્રક્રિયા
જ્યારે બેંક ખાતામાં કોઈ નોમિની ન હોય, ત્યારે કાનૂની વારસદારે નીચેના દસ્તાવેજો સબમિટ કરવાના રહેશે:
- મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર: ખાતાધારકના મૃત્યુનું પ્રમાણપત્ર.
- કેવાયસી દસ્તાવેજો: કાનૂની વારસદારની ઓળખનો પુરાવો, જેમ કે આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ.
- પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટોગ્રાફઃ કાનૂની વારસદારની ઓળખ માટે.
- અસ્વીકરણ પત્ર (અનુશિષ્ટ A): આ દસ્તાવેજ સાબિત કરે છે કે તમામ કાનૂની વારસદારો એ વાત પર સહમત છે કે પૈસા કોને મળશે.
- લેટર ઓફ ઇન્કમ્બન્સી (અનુશિષ્ટ C): કાયદેસર રીતે મિલકત હસ્તગત કરવાનો પુરાવો.
- રહેઠાણનો પુરાવો: કાનૂની વારસદારનો રહેઠાણનો પુરાવો.
આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં સમય લાગી શકે છે, કારણ કે બેંકે તમામ કાનૂની દસ્તાવેજો તપાસવાના હોય છે તેની ખાતરી કરવા માટે કે કોઈ વિવાદ નથી. વધુમાં, જો કાયદેસરના વારસદારો વચ્ચે કોઈ વિવાદ હોય તો, મામલો કોર્ટમાં જઈ શકે છે.
નોમિની ઉમેરવાનું શા માટે મહત્વનું છે?
નોમિની ઉમેરીને, એકાઉન્ટ ધારકના મૃત્યુ પછી તરત જ નોમિનીને પૈસા ટ્રાન્સફર કરી શકાય છે, જેનાથી કાયદાકીય પ્રક્રિયામાં સમય અને ઝંઝટની બચત થાય છે.
નોમિની રાખવાથી, કાનૂની વારસદારોને લાંબી કાગળમાંથી પસાર થવું પડતું નથી અને પૈસા સરળતાથી ટ્રાન્સફર થઈ જાય છે.
જો બેંક ખાતામાં કોઈ નોમિની ન હોય તો ખાતાધારકના મૃત્યુ પછી જમા થયેલી રકમ કાયદેસરના વારસદારોને આપવામાં આવે છે. આ માટે કાનૂની પ્રક્રિયા અને દસ્તાવેજોની જરૂર છે.
તે મહત્વનું છે કે દરેક બેંક ખાતામાં એક નોમિની ઉમેરવામાં આવે, જેથી પરિવારના સભ્યોને ભવિષ્યમાં કોઈ સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે. નોમિની ઉમેરવાથી બેંકિંગ પ્રક્રિયા સરળ અને સરળ બને છે.
