કેન્દ્ર સરકારે તાજેતરમાં જ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ જાહેરાત કરી છે. હવે કર્મચારીઓ માટે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) એક વિકલ્પ તરીકે ઉપલબ્ધ રહેશે.
આ યોજના 1 એપ્રિલ, 2025થી અમલમાં આવશે અને નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) હેઠળ આવતા કર્મચારીઓ માટે વૈકલ્પિક યોજના હશે.
UPSનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય સરકારી કર્મચારીઓને તેમની નિવૃત્તિ પછી નિશ્ચિત પેન્શન આપીને તેમની આર્થિક સ્થિરતા અને નાણાકીય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાનો છે. ચાલો જાણીએ UPS, NPS અને OPS વચ્ચેના મુખ્ય તફાવતો:
યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS)
UPS હેઠળ, નિવૃત્તિ સમયે કર્મચારીના છેલ્લા 12 મહિનાના મૂળ પગારના 50 ટકા પેન્શન તરીકે આપવામાં આવશે. આ માટે કર્મચારીએ ઓછામાં ઓછી 25 વર્ષની સેવા પૂર્ણ કરેલી હોવી જોઈએ.
આ યોજનામાં કર્મચારીઓએ તેમના મૂળ પગાર અને મોંઘવારી ભથ્થાના 10 ટકા યોગદાન આપવું પડશે, જ્યારે સરકાર 18.5 ટકા યોગદાન આપશે. પેન્શનરના મૃત્યુ બાદ પેન્શનનો 60 ટકા હિસ્સો તેમની પત્નીને આપવામાં આવશે. મોંઘવારી ભથ્થાની જેમ પેન્શનરો અને તેમના પરિવારોને પણ મોંઘવારી રાહત આપવામાં આવશે.
નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS)
NPSમાં કર્મચારીઓએ તેમના પગારના 10 ટકા યોગદાન આપવું પડે છે, પરંતુ પેન્શનની કોઈ ગેરંટી હોતી નથી.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
નિવૃત્તિ સમયે, કર્મચારીઓ તેમની થાપણોના 60 ટકા એકમ રકમ તરીકે ઉપાડી શકે છે અને બાકીના 40 ટકા વાર્ષિકીમાં રોકાણ કરી શકે છે. NPS શેરબજાર સાથે જોડાયેલ હોવાથી તેનું વળતર અસ્થિર હોઈ શકે છે.
જૂની પેન્શન યોજના (OPS)
OPS હેઠળ, નિવૃત્તિ સમયે છેલ્લા પગારના 50 ટકા પેન્શન તરીકે આપવામાં આવતું હતું. તેમાં કોઈ યોગદાનની જરૂર ન હતી અને તે એક સ્થિર પેન્શન યોજના હતી. જો કે, 2004માં OPS નાબૂદ કરવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ NPS લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું.
NPS અને OPSથી UPSનો તફાવત
UPSની રચના OPS અને NPS બંનેના મુખ્ય મુદ્દાઓને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવી છે. NPSમાં કર્મચારીના મૂળ પગાર અને મોંઘવારી ભથ્થામાંથી 10 ટકા કાપવામાં આવે છે, જ્યારે UPSમાં કર્મચારીએ યોગદાન આપવાની જરૂર નથી (ઉપર જણાવેલ માહિતી મુજબ થોડું કન્ફ્યુઝન છે, કારણકે લેખમાં બે વિરોધાભાસી વાક્યો છે – એકમાં યોગદાન આપવાનું છે અને એકમાં નથી. સંભવતઃ પહેલાનું વાક્ય સાચું છે.).
વધુમાં, UPSમાં નિવૃત્તિ પર નિશ્ચિત પેન્શનની ખાતરી છે, જ્યારે NPSમાં તે વાર્ષિકી પર આધારિત છે. આમ, UPS પેન્શનરો માટે એક સારો વિકલ્પ સાબિત થઈ શકે છે, જે સ્થિર અને સુરક્ષિત પેન્શન ઈચ્છે છે.
