તમે અને આપણે બધા જાણીએ છીએ કે આપણા ધર્મમાં શરીરનો અગ્નિસંસ્કાર થાય છે. તે પછી દસ દિવસ સુધી મૃતક માટે પિંડ દાન પણ કરવામાં આવે છે.
ગરુડ પુરાણ અનુસાર, મૃત્યુ પછી, મૃતકને અર્પણ કરવામાં આવતા પિંડ દાનમાંથી મૃત આત્માનું શરીર બનાવવામાં આવે છે. જેના કારણે તે સરળતાથી યમલોકની યાત્રા પૂર્ણ કરી લે છે. હિંદુ ધર્મમાં, મોટાભાગની શ્રાદ્ધ વિધિ પુત્રો દ્વારા જ કરવામાં આવે છે.
આજે આ લેખમાં અમે તમને જણાવીશું કે પિતાના મૃત્યુ પછી પુત્રએ શું કરવું જોઈએ. તો ચાલો જાણીએ આ સમાચાર વિશે વિગતવાર.
પિતાના મૃત્યુ પછી પુત્રએ શું કરવું જોઈએ?
ગરુડ પુરાણમાં ભગવાન વિષ્ણુએ કહ્યું હતું કે દશગાત્ર અનુષ્ઠાન કરવાથી સાતમો પુત્ર પોતાના પૂર્વજોના ઋણમાંથી મુક્ત થઈ જાય છે.
આ વિધિ પૂર્ણ કરતી વખતે, મૃતકના પુત્રએ તેના પિતાના મૃત્યુનો શોક છોડી દેવો જોઈએ. પછી પિતાના પિંડ દાન વગેરે કર્મકાંડો પુણ્યભાવથી કરવા જોઈએ.
આ સંસ્કાર પૂર્ણ કરતી વખતે પુત્રએ પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે તેની આંખમાંથી આંસુનું એક ટીપું પણ ન નીકળે. કારણ કે પિતાના રૂપમાં આવેલ ભૂત દશાગાત્ર અનુષ્ઠાન વખતે પુત્ર કે તેના સ્વજનો દ્વારા વહાવેલા આંસુ પીવા માટે મજબૂર હોય છે.
ભગવાન વિષ્ણુ કહે છે કે હે પક્ષીરાજ પુત્ર, દશગાત્ર અનુષ્ઠાન વખતે અકારણ શોક કરીને રડવું નહિ. કારણ કે જો પુત્ર હજારો વર્ષ સુધી રાતદિવસ શોક કરતો રહે તો પણ તેનો મૃત પિતા પાછો આવી શકતો નથી.
હે ગરુડ, તમે પણ જાણો છો કે જે પૃથ્વી પર જન્મે છે તેનું મૃત્યુ નિશ્ચિત છે અને જે મૃત્યુ પામ્યું છે તેનો જન્મ પણ નિશ્ચિત છે. તેથી બુદ્ધિશાળી માણસે જન્મ અને મૃત્યુનો શોક ન કરવો જોઈએ. એવો કોઈ દૈવી કે માનવીય ઉપાય નથી કે જેના દ્વારા મૃત્યુ પામેલી વ્યક્તિ અહીં પરત ફરી શકે.
પિતા કે પ્રિયજનના મૃત્યુથી પીડિત પુત્ર કે વ્યક્તિએ જાણવું જોઈએ કે કોઈપણ વ્યક્તિ સાથે કાયમ રહેવું શક્ય નથી.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
જ્યારે પોતાના શરીર સાથે પણ આત્માનો સનાતન સંબંધ શક્ય નથી, તો પછી પરિવારના અન્ય સભ્યોને ભૂલી જવાનું? હે ગરુડ, જેમ પ્રવાસી મુસાફરી કરતી વખતે છાયામાં આશ્રય લે છે અને આરામ કરે છે.
પછી તે તેના માર્ગ પર આગળ વધે છે, તે જ પ્રાણી આ જગતમાં જન્મ લે છે અને તેના કર્મો ભોગવીને, ચોક્કસ સમય પછી, તેના મુકામ પર જાય છે, એટલે કે મૃત્યુની દુનિયા છોડી દે છે. તેથી પુત્રે અજ્ઞાનથી થતા દુ:ખનો ત્યાગ કરીને પિતાના અનુષ્ઠાન કરવા જોઈએ, જેથી પિતાને મોક્ષ મળે.
ગરુડ જી ભગવાન વિષ્ણુને પૂછે છે કે હે નારાયણ, તમે જે કહ્યું છે તે જીવો માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, પરંતુ હે ભગવાન, કૃપા કરીને મને કહો કે જો કોઈ વ્યક્તિને પુત્ર ન હોય તો તેના માટે આ વિધિ કોણ પૂરી કરી શકે.
ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુ કહે છે કે, હે ગરુડ, જો કોઈ પુરુષને પુત્ર ન હોય તો પુત્રની ગેરહાજરીમાં તેને પત્ની હોઈ શકે છે, પત્નીની ગેરહાજરીમાં ભાઈ અને ભાઈની ગેરહાજરીમાં ભાઈ. બ્રાહ્મણ દશગાત્ર વિધાનની વિધિ પૂર્ણ કરી શકે છે.
આ સિવાય પુત્રહીન વ્યક્તિના મૃત્યુ પર દશગાત્ર વગેરે તેના મોટા કે નાના ભાઈના પુત્રો કે પૌત્રો દ્વારા કરી શકાય છે કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે જો એક પિતાથી જન્મેલા ભાઈઓમાં એક પણ પુત્ર હોય તો બધા ભાઈઓને તે પુત્રથી પુત્રો થશે.
જો કોઈ પુરુષની અનેક પત્નીઓમાંથી કોઈ એકને પુત્રી હોય તો તે બધા એક પુત્રથી પુત્રીઓ બને છે. જો બધા ભાઈઓ પુત્ર રહિત હોય, તો તેમના મિત્રએ પિંડદાન કરવું જોઈએ અથવા બધાની ગેરહાજરીમાં, પૂજારીએ વિધિ કરવી જોઈએ.
ક્રિયાપદ અવગણવું જોઈએ નહીં. જો કોઈ પુરુષ કે સ્ત્રી પોતાના પ્રિયજનનો અંતિમ સંસ્કાર કરે છે તો અનાથ ભૂતના સંસ્કાર કરવાથી તેને કોટિયજ્ઞનું ફળ મળે છે.
આ પછી ભગવાન વિષ્ણુ પક્ષી રાજા ગરુડને કહે છે કે હે ગરુડ, પુત્રએ તેના પિતાની દશગાત્રાદિ વિધિ કરવી જોઈએ, પરંતુ જો મોટો પુત્ર મૃત્યુ પામે છે, તો પછી ભલે તેને તેના પ્રત્યે અપાર સ્નેહ હોય, પરંતુ પિતાએ તેની દશગાત્રાદિ વિધિ કરવી જોઈએ નહીં. ધાર્મિક વિધિઓ
ઘણા પુત્રો હોય તો પણ દશગાત્ર, સપિંડન અને અન્ય ષોડશ શ્રાદ્ધ એક જ પુત્ર દ્વારા કરવા જોઈએ. એટલું જ નહીં, જો પૈતૃક સંપત્તિ પુત્રોમાં વહેંચાયેલી હોય તો પણ દશગાત્ર, સપિંડન અને ષોડશ શ્રાદ્ધ જ કરવું જોઈએ.
દશગાત્ર અનુષ્ઠાન દરમિયાન મોટા પુત્રે માત્ર એક જ વાર જમી લેવું જોઈએ, જમીન પર સૂવું જોઈએ અને બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરીને આ વિધિ પૂરી કરવી જોઈએ. તો જ ભૂતપિતાના આત્માને મોક્ષ મળે છે.
હે ગરુડ, જે પુત્ર પોતાના પિતા માટે આ સંસ્કાર વિધિપૂર્વક પૂર્ણ કરે છે, તેને પૃથ્વીની સાત વાર પરિક્રમા કર્યા પછી જે ફળ મળે છે તે જ ફળ મળે છે. દશગાત્રથી જે પુત્ર તેના પિતાનું વાર્ષિક શ્રાદ્ધ વિધિ કરે છે તેને ગયા શ્રાદ્ધનું ફળ મળે છે.
