ભારતીય રેલ્વેમાં મુસાફરી કરતા વરિષ્ઠ નાગરિકોને ટ્રેન ભાડામાં છૂટ આપવાની માંગ ઘણા સમયથી કરવામાં આવી રહી છે. પરંતુ રેલ્વે મંત્રાલયે સંસદમાં જણાવ્યું છે કે ટ્રેન ભાડામાં છૂટ ઉપરાંત, રેલ્વે વરિષ્ઠ નાગરિકોને ઘણી સુવિધાઓ પૂરી પાડી રહી છે.
સંસદમાં એક પ્રશ્નના જવાબમાં, રેલ્વે મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે વરિષ્ઠ નાગરિકોને આરામદાયક રેલ મુસાફરી પૂરી પાડવા માટે, રેલ્વેએ કોચમાં નીચલા બર્થનું રિઝર્વેશન અને અલગ રિઝર્વેશન કેન્દ્રો સહિત વિવિધ સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે ઘણા પગલાં લીધાં છે.
માહિતી અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2020-21 થી 2024-25 દરમિયાન ગયા ડિસેમ્બર સુધી, ભારતીય રેલ્વેમાં વરિષ્ઠ નાગરિકો સહિત તમામ વય જૂથોના લગભગ 2357.8 કરોડ મુસાફરોએ મુસાફરી કરી છે.
રાજ્યસભામાં માહિતી આપતાં રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે રેલ્વેએ 45 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના વરિષ્ઠ નાગરિકો અને મહિલા મુસાફરોને કોઈ વિકલ્પ ન આપ્યો હોય તો પણ તેમને આપમેળે નીચેની બર્થ ફાળવવાની જોગવાઈ કરી છે. જોકે, આ બુકિંગ સમયે જગ્યાની ઉપલબ્ધતાને આધીન છે જેથી તેમને સલામત અને અનુકૂળ મુસાફરી મળી શકે.
રેલ મંત્રી વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે, 45 વર્ષ અને તેથી વધુ ઉંમરના મહિલા મુસાફરો અને ગર્ભવતી મહિલાઓ સહિત વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે, સ્લીપર ક્લાસમાં દરેક કોચમાં છ થી સાત લોઅર બર્થ, એર-કન્ડિશન્ડ 3 ટાયર (3AC) માં દરેક કોચમાં ચાર થી પાંચ લોઅર બર્થ અને એર-કન્ડિશન્ડ 2 ટાયર (2AC) શ્રેણીઓમાં દરેક કોચમાં ત્રણ થી ચાર લોઅર બર્થનો સંયુક્ત રિઝર્વેશન ક્વોટા નક્કી કરવામાં આવ્યો છે (ટ્રેનમાં તે વર્ગના કોચની સંખ્યાના આધારે).
ટ્રેનમાં ખાલી થતી લોઅર બર્થની ફાળવણી વરિષ્ઠ નાગરિકો, અપંગ વ્યક્તિઓ અથવા ગર્ભવતી મહિલાઓને પ્રાથમિકતાના ધોરણે કરવામાં આવી છે. રેલવેના ઉપનગરીય વિભાગો પર બીજા વર્ગના જનરલ કોચમાં વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
તેમણે કહ્યું કે રેલ્વે સમાજના તમામ વર્ગોને સસ્તી સેવાઓ પૂરી પાડવાનો પ્રયાસ કરે છે. ૨૦૨૨-૨૩માં પેસેન્જર ટિકિટ પર ૫૬,૯૯૩ કરોડ રૂપિયાની સબસિડી આપવામાં આવી છે. ભારતીય રેલ્વેમાં મુસાફરી કરતા દરેક વ્યક્તિને સરેરાશ ૪૬ ટકાની છૂટ આપવામાં આવે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
રેલવેનું કહેવું છે કે કિ રેલવેના વરિષ્ઠ નાગરિકો પાસેથી સંબંધિત અરજીઓના નિકાલ માટે વિવિધ અથવાત્રી સહાય સિસ્ટમ કેન્દ્રો પર અલગ-અલગ કાઉન્ટર ઉપલબ્ધ છે, જે માંગનું સ્વરૂપ અને કાઉન્ટરો ઉપલબ્ધ છે.
સિનિયર નાગરિકો, દિવ્યાંગજન, બીમાર આરોગ્ય અને ગર્ભવતી મહિલાઓ માટે કેટલીક મહત્વપૂર્ણ બેટરી પર ચાલતી વાહન સ્ટેશનો શરૂ કરવામાં આવી છે. રેલવે સ્ટેશનો પર સિનિયર નાગરિકો અને દિવ્યાંગજનો માટે વીલ ચેયર ઉપલબ્ધ છે. આ ઉપરાંત, વિવિધ સ્ટેશનો પર રેમ્પ, લિફ્ટ, એસ્કેલેટર કે ઉપરાંત આઈ હેલ્પ બૂથ વગેરેની રચના કરવામાં આવી છે.
