કેન્દ્ર સરકારે નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS)ના વિકલ્પ તરીકે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) શરૂ કરી છે. આ યોજનાની સત્તાવાર જાહેરાત 24 જાન્યુઆરીએ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના 1 એપ્રિલ, 2025 થી લાગુ કરવામાં આવશે.
UPS માત્ર અને માત્ર સરકારી કર્મચારીઓ માટે જ લાગુ થશે, જેઓ પહેલાથી NPS હેઠળ નોંધાયેલા છે. સરકારી કર્મચારીઓ પાસે NPS અથવા UPS વચ્ચે પસંદગી કરવાનો વિકલ્પ હશે. નાણા મંત્રાલયે કહ્યું છે કે NPS હેઠળ પાત્રતા ધરાવતા કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ પાસે હવે NPS હેઠળ યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ પર સ્વિચ કરવાનો વિકલ્પ છે.
યુપીએસ સ્કીમ ત્યારે શરૂ કરવામાં આવી હતી જ્યારે જૂની પેન્શન સ્કીમ (OPS)ને લઈને ઘણી માંગ હતી. જૂની પેન્શન યોજનામાં નિવૃત્ત કર્મચારીઓને તેમના પગારના 50 ટકા પેન્શન તરીકે આપવામાં આવતું હતું.
યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (યુપીએસ) શું છે?
UPS હેઠળ, હવે કેન્દ્રીય કર્મચારીઓને એક નિશ્ચિત પેન્શન આપવામાં આવશે, જે છેલ્લા 12 મહિનાના સરેરાશ મૂળભૂત પગારના 50% હશે. આ પેન્શન મેળવવા માટે કર્મચારીએ ઓછામાં ઓછા 25 વર્ષ સુધી સેવા આપવી પડશે.
તે જ સમયે, જો કર્મચારીનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના પરિવારને એક નિશ્ચિત પેન્શન પણ આપવામાં આવશે, જે કર્મચારીને મળેલા પેન્શનના 60 ટકા હશે. આ સિવાય ન્યૂનતમ એશ્યોર્ડ પેન્શન પણ આપવામાં આવશે, એટલે કે 10 વર્ષ સુધી કામ કરનારાઓને ઓછામાં ઓછું 10,000 રૂપિયાનું પેન્શન મળશે.
મોંઘવારીના આધારે પેન્શન વધશે
યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ હેઠળ ઇન્ડેક્સેશન પણ ઉમેરવામાં આવ્યું છે. એટલે કે નિવૃત્ત કર્મચારીઓનું પેન્શન મોંઘવારી પ્રમાણે વધતું રહેશે. આ વધારો પેન્શનમાં મોંઘવારી ભથ્થા તરીકે ઉમેરવામાં આવશે.
આની ગણતરી ઓલ ઈન્ડિયા કન્ઝ્યુમર પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સ ફોર ઈન્ડસ્ટ્રીયલ વર્કર્સ (AICPI-W)ના આધારે કરવામાં આવશે. નિવૃત્તિ પર એક સામટી રકમ પણ આપવામાં આવશે. લગભગ 23 લાખ કર્મચારીઓને તેનો લાભ મળવાનો છે.
આ યોજનાનો લાભ કોને મળશે?
NPS હેઠળ આવરી લેવામાં આવેલા કેન્દ્રીય કર્મચારીઓ માટે આ યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ શનિવાર 25 જાન્યુઆરી 2025 ના રોજ સરકાર દ્વારા સૂચિત કરવામાં આવી છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ કેન્દ્ર સરકારના આવા કર્મચારીઓને લાગુ થશે જે NPS એટલે કે નેશનલ પેન્શન સ્કીમ હેઠળ આવે છે અને તે હેઠળ UPSનો વિકલ્પ પસંદ કરે છે. યુપીએસ પસંદ કરનારા લોકો અન્ય કોઈપણ પોલિસી છૂટ, નીતિમાં ફેરફાર, નાણાકીય લાભ માટે હકદાર રહેશે નહીં.
સરકાર કેટલો ફાળો આપશે?
24 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ યુપીએસની જાહેરાત કરતી વખતે કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે તેનાથી સંબંધિત તમામ માહિતી શેર કરી હતી. નવી પેન્શન યોજના (NPS)માં, કર્મચારીએ તેના મૂળ પગારના 10 ટકા યોગદાન આપવું પડશે અને તેમાં સરકારનું યોગદાન 14 ટકા છે.
1 એપ્રિલ, 2025થી UPS લાગુ થયા બાદ સરકારનું આ યોગદાન કર્મચારીના મૂળ પગારના 18.5 ટકા રહેશે. આ હિસાબે પ્રથમ વર્ષમાં સરકારી તિજોરી પર 6250 કરોડ રૂપિયાનો વધારાનો બોજ પડશે.
