દેશના સંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લાખો કર્મચારીઓ કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંગઠન સાથે જોડાયેલા છે, પરંતુ મોટાભાગના લોકો તેના હેઠળ ઉપલબ્ધ તમામ લાભોથી સંપૂર્ણપણે વાકેફ નથી.
EPFO ફક્ત પેન્શન અને પ્રોવિડન્ટ ફંડ સુધી મર્યાદિત નથી, પરંતુ આ હેઠળ કર્મચારીઓને 7 લાખ રૂપિયા સુધીનો જીવન વીમો પણ મળે છે. આ વીમા કવર કર્મચારી ડિપોઝિટ-લિંક્ડ ઇન્શ્યોરન્સ યોજના હેઠળ આવે છે, જેનો પ્રીમિયમ કર્મચારી દ્વારા નહીં પણ નોકરીદાતા દ્વારા ચૂકવવામાં આવે છે. યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય કર્મચારીઓ અને તેમના પરિવારોને નાણાકીય સુરક્ષા પૂરી પાડવાનો છે.
EDLI યોજના શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
કર્મચારીઓની ડિપોઝિટ લિંક્ડ ઇન્શ્યોરન્સ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય સંગઠિત ક્ષેત્રના કર્મચારીઓને જીવન વીમા સુરક્ષા પૂરી પાડવાનો છે. જો કોઈ કર્મચારીનું નોકરી દરમિયાન મૃત્યુ થાય છે, તો તેના પરિવારને આર્થિક સહાય મળે છે.
આ યોજના હેઠળ વીમાની રકમ કર્મચારીના કાનૂની વારસદાર અથવા નોમિનીને આપવામાં આવે છે. હાલમાં EDLI યોજના હેઠળ, આપવામાં આવતી લઘુત્તમ વીમા રકમ 2.5 લાખ રૂપિયા અને મહત્તમ 7 લાખ રૂપિયા છે.
આ વીમા યોજના માટે કર્મચારીએ કોઈ અલગ યોગદાન આપવાની જરૂર નથી, તેના બદલે સમગ્ર ખર્ચ નોકરીદાતા દ્વારા ઉઠાવવામાં આવે છે. આ સુરક્ષા કવર અન્ય કોઈપણ વીમા પૉલિસીને અસર કરતું નથી પરંતુ વધારાના લાભ તરીકે કાર્ય કરે છે.
વીમા રકમની ગણતરી કઈ રીતે કરવામાં આવે?
વીમા રકમની ગણતરી કર્મચારીના છેલ્લા 12 મહિનાના સરેરાશ પગારના આધારે કરવામાં આવે છે. આ યોજના હેઠળ નોકરીદાતા કર્મચારીના મૂળ પગારના 0.5% ફાળો આપે છે. આ રકમ સીધી EPFO માં જમા કરવામાં આવે છે અને જરૂર પડ્યે કર્મચારીના પરિવારને આપવામાં આવે છે.
યોજનાનો લાભ કોને મળે છે?
EPFO સભ્યપદ: ફક્ત EPFO ના સભ્ય હોય તેવા કર્મચારીઓ જ EDLI યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે.
સતત નોકરી: જો કોઈ કર્મચારી સતત 12 મહિનાથી નોકરી પર હોય, તો તેના મૃત્યુના કિસ્સામાં, તેના પરિવારને ઓછામાં ઓછા 2.5 લાખ રૂપિયા મળવાનો હક છે.
મૃત્યુનો પ્રકાર: બીમારી, અકસ્માત અથવા કુદરતી મૃત્યુના કિસ્સામાં આ યોજના હેઠળ દાવા કરી શકાય છે.
નોમિનેશન: જો કર્મચારીએ કોઈ નોમિની નોમિનેટ ન કર્યો હોય, તો વીમા રકમ તેના જીવનસાથી, અપરિણીત પુત્રીઓ અને સગીર પુત્રોને ચૂકવવામાં આવે છે.
વીમા રકમનો દાવો કેવી રીતે કરવો?
જો કોઈ કર્મચારીનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના પરિવારને વીમા રકમ મેળવવા માટે ફોર્મ 5IF ભરવાની જરૂર છે. આ સાથે નીચેના દસ્તાવેજો પણ સબમિટ કરવાના રહેશે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
- મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર
- નોમિનેશન પ્રમાણપત્ર અથવા કાનૂની વારસદારનો પુરાવો
- પીએફ ઉપાડ ફોર્મ (જો ઇપીએફ રકમ પણ ઉપાડવાની હોય તો)
- બધા દસ્તાવેજો પૂર્ણ થયા પછી તેમને સંબંધિત EPFO ઓફિસમાં સબમિટ કરવામાં આવે છે.
- આ પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા પછી વીમાની રકમ સીધી લાભાર્થીના ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે.
આ યોજનામાં કરવામાં આવેલા કેટલાક ફેરફારો
અગાઉ EDLI યોજના હેઠળ મહત્તમ વીમા રકમ 6 લાખ રૂપિયા હતી, જે એપ્રિલ 2024 માં વધારીને 7 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત લઘુત્તમ વીમા રકમ 2.5 લાખ રૂપિયા નક્કી કરવામાં આવી છે. કેન્દ્ર સરકારે કર્મચારીઓના હિતોને ધ્યાનમાં રાખીને આ ફેરફાર કર્યો છે.
EPFO હેઠળની EDLI યોજના કર્મચારીઓ અને તેમના પરિવારો માટે એક મહત્વપૂર્ણ સલામતી જાળ છે. આ યોજના કોઈપણ વધારાના યોગદાન વિના 7 લાખ રૂપિયા સુધીનું જીવન વીમા કવર પૂરું પાડે છે. જો તમે EPFO ના સભ્ય છો, તો આ યોજનાની માહિતી તમારી પાસે રાખો અને જરૂર પડ્યે તેનો લાભ લો.
