હિંદુ ધર્મમાં ભગવાન શિવને મુક્તિના દેવતા માનવામાં આવે છે. આ સાથે એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે જ્યાં સુધી તમે ૧૨ જ્યોતિર્લિંગના દર્શન ન કરો ત્યાં સુધી તમારું આધ્યાત્મિક જીવન પૂર્ણ થઈ શકતું નથી.
એવું કહેવાય છે કે ભગવાન શિવના ૧૨ જ્યોતિર્લિંગના દર્શન કરવાથી બધા પાપોનો નાશ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યોતિર્લિંગ સાથે જોડાયેલી આશ્ચર્યજનક વાતો જાણો.
૧) સોમનાથ મંદિર, ગુજરાત
સોમનાથ મંદિર વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે આજે પણ અમાવાસ્યાની રાત્રે ચંદ્ર અહીં આવે છે અને સમુદ્રના પવિત્ર પાણીમાં ડૂબકી લગાવે છે અને પોતાના સ્થાને પાછો જાય છે અને વિશ્વના અંધકારમાં પ્રકાશ આપે છે.
૨) મહાકાલેશ્વર, ઉજ્જૈન
ભાસ્મર્તી અહીંની એક પ્રખ્યાત ધાર્મિક વિધિ છે. જે સવારે ૪ વાગ્યે કરવામાં આવે છે. પહેલા આરતી માટે વપરાતી રાખ મનુષ્યોના અગ્નિસંસ્કારમાંથી (સ્મશાન) લેવામાં આવતી હતી, પરંતુ હવે ગાયના છાણની રાખનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
૩) મલ્લિકાર્જુન, આંધ્રપ્રદેશ
શ્રી ભ્રમરમ્બા મલ્લિકાર્જુન મંદિર, જેને શ્રીશૈલમ મંદિર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે આંધ્રપ્રદેશમાં આવેલું છે. તે ૧૮ શક્તિપીઠોમાંનું એક છે. આ રીતે મલ્લિકાર્જુન અન્ય જ્યોતિર્લિંગોથી વિશેષ છે.
૪) ઓમકારેશ્વર, મધ્યપ્રદેશ
એવું માનવામાં આવે છે કે સતયુગમાં રત્નથી બનેલો એક ટાપુ હતો, જે ત્રેતાયુગમાં સોનું, દ્વાપરયુગમાં તાંબુ અને કલિયુગમાં ખડક બન્યો.
૫) કેદારનાથ, ઉત્તરાખંડ
કેદારનાથ જ્યોતિર્લિંગ એક હજાર વર્ષથી વધુ જૂનું છે. તેનું મહત્વ તેની પ્રકૃતિમાં રહેલું છે. ૨૦૧૩ની આપત્તિમાં, જ્યોતિર્લિંગ સિવાય મંદિરની નજીકની દરેક વસ્તુનો નાશ પામી હતી.
૬) ભીમાશંકર મંદિર- મહારાષ્ટ્ર
ભીમાશંકર મંદિર ભારતના મહારાષ્ટ્રના પુણે નજીક ખેડ તાલુકામાં આવેલું એક જ્યોતિર્લિંગ છે. આ મંદિર પુણેના શિવાજી નગરથી ૧૨૭ કિમી દૂર સહ્યાદ્રીની પર્વતમાળામાં આવેલું છે. આ સ્થળ ભીમા નામની નદીનું ઉદ્ગમ સ્થાન પણ છે. મૂળ મંદિર શરૂઆતમાં સ્વયંભૂ જ્યોતિર્લિંગની આસપાસ બનાવવામાં આવ્યું હોવાનું માનવામાં આવે છે. ભીમાશંકરને ૧૯૮૫માં વન્યજીવન અભયારણ્ય જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.
૭) કાશી વિશ્વનાથ, વારાણસી
વારાણસી એ સ્થળ છે જ્યાં બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ એક સાથે રહે છે. એવું કહેવાય છે કે શિવના આશીર્વાદથી આ શહેર ક્યારેય નાશ પામ્યું નથી.
૮) ત્ર્યંબકેશ્વર, મહારાષ્ટ્ર
આ મંદિરમાં ત્રણ મુખ છે જે ત્રણ દેવતાઓ – બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશને દર્શાવે છે. ત્ર્યંબકેશ્વર શહેરનું નામ મંદિર પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. આ સ્થળનું મૂળ નામ ત્ર્યંબક છે.
૯) વૈદ્યનાથ, ઝારખંડ
આ મંદિર મુખ્યત્વે તેની કંવર યાત્રા માટે પ્રખ્યાત છે. બિહારના સુલતાનગંજથી ભક્તો જ્યોતિર્લિંગને ગંગાનું પવિત્ર જળ ચઢાવવા આવે છે. રાવણે મંદિરમાં કઠોર તપસ્યા કરી હતી અને ભગવાન શિવને પોતાનું માથું બલિદાન તરીકે અર્પણ કર્યું હતું. જ્યારે તે ગંભીર રીતે ઘાયલ થયો હતો, ત્યારે શિવે પોતે રાવણને વૈદ્ય તરીકે મદદ કરી હતી, જ્યાંથી મંદિરનું નામ વૈદ્યનાથ પડ્યું.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
૧૦) નાગેશ્વર, દ્વારકા
આ મંદિર તેના ભક્તોને દુષ્ટ શક્તિઓ અને સાપ (નાગ) ના ઝેરથી બચાવવા માટે પ્રખ્યાત છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે મંદિરની આવર્તન ભક્તોને ધ્યાન કરવામાં મદદ કરે છે અને તેમના મન અને શરીરમાંથી બધા ઝેરી તત્વો દૂર કરી શકે છે.
૧૧) રામેશ્વર, તમિલનાડુ
આ જ્યોતિર્લિંગ ભગવાન રામ દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હોવાનું કહેવાય છે અને બીજું એક હનુમાન દ્વારા કાશીથી લાવવામાં આવ્યું હતું, જે કાશી વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગની પ્રતિકૃતિ છે. તે દેશના આ પ્રદેશમાં સ્થિત દક્ષિણનું જ્યોતિર્લિંગ છે.
૧૨) ઘૃષ્ણેશ્વર, મહારાષ્ટ્ર
આ જ્યોતિર્લિંગને ઘૃષ્ણેશ્વર અને કુસુમેશ્વર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે મહારાષ્ટ્રના દૌલતાબાદમાં એલોરા ગુફાઓ પાસે આવેલું છે. પુરુષો માટે મંદિરમાં ખુલ્લા શરીરે, ધોતી અને જનોઈ પહેરીને જવું ફરજિયાત છે. 12 જ્યોતિર્લિંગમાં ઘૃષ્ણેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ એ બારમું સ્થાન ધરાવે છે. આ જ્યોતિર્લિંગ મહારાષ્ટ્રના ઔરંગાબાદ જિલ્લામાં વેરુલ નામના ગામમાં સ્થિત છે. આ ઘૃષ્ણેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ એ ઘુશ્મેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ તેમજ ઘુસૃણેશ્વર જ્યોતિર્લિંગના નામે પણ પ્રસિદ્ધ છે.
નોંધ: આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે – પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. અમારી વેબસાઈટ આની પુષ્ટિ કરતું નથી. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
