જેમ જેમ ઉંમર વધે છે અથવા શરીર પર વધુ પડતું દબાણ આવે છે, તેમ તેમ આપણા ઘૂંટણની ચરબી એટલે કે સાયનોવિયલ પ્રવાહી ધીમે ધીમે ઓછી થવા લાગે છે.
જ્યારે આ ચરબી ઓછી થવા લાગે છે, ત્યારે ઘૂંટણના હાડકાં એકબીજા સામે ઘસવા લાગે છે, જેના કારણે દુખાવો, સોજો અને ચાલવામાં તકલીફ થાય છે. પરંતુ ઘૂંટણની ચરબી અચાનક ઓછી થતી નથી. આ પહેલા ઘણા પ્રકારના લક્ષણો દેખાય છે. દિલ્હીની પીએસઆરઆઈ હોસ્પિટલના ઓર્થોપેડિક વિભાગના ડૉ. સંકલ્પ મહેતાએ આ લક્ષણો વિશે જણાવ્યું છે.
જ્યારે ઘૂંટણની ચરબી ઓછી થાય છે ત્યારે આ લક્ષણો જોવા મળે છે
પ્રથમ સંકેત ઘૂંટણમાં દુખાવો છે, ખાસ કરીને સીડી ચડતી વખતે અથવા લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવાથી. ઘણી વખત સવારે ઉઠતાની સાથે જ જડતા અનુભવાય છે, જેને લોકો થાક સમજીને અવગણે છે. ધીમે ધીમે આ દુખાવો રોજિંદા જીવનનો એક ભાગ બની જાય છે અને ચાલવામાં મુશ્કેલી પડે છે.
બીજું સામાન્ય લક્ષણ છે – ઘૂંટણમાંથી કર્કશ અથવા ધ્રુજારી જેવો અવાજ આવવો. આ એક સંકેત હોઈ શકે છે કે કોમલાસ્થિ ખતમ થઈ ગઈ છે અને સાંધા સુકાઈ ગયા છે.
કેટલાક લોકોને ઘૂંટણમાં સોજો પણ લાગે છે જે આરામ કર્યા પછી પણ ઓછો થતો નથી. આ બધા સંકેતો સૂચવે છે કે ઘૂંટણની કુદરતી ચરબી ઓછી થઈ રહી છે.
જો તમને ઉપર જણાવેલા લક્ષણો દેખાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. ઉપરાંત, સંતુલિત આહાર, નિયમિત હળવી કસરત અને ફિઝીયોથેરાપી જેવી બાબતો ઘૂંટણની સંભાળ માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
ઘૂંટણની આ રીતે કાળજી લો
સૌ પ્રથમ, એ જરૂરી છે કે તમે તમારી મુદ્રા અને બેસવાની રીત પર ધ્યાન આપો. લાંબા સમય સુધી પગ ક્રોસ કરીને બેસવાથી અથવા લોખંડના ગાદલા પર સૂવાથી ઘૂંટણ પર વધારાનું દબાણ પડી શકે છે.
દરરોજ ચાલવા, સ્ટ્રેચિંગ અથવા યોગ જેવી હળવી કસરત કરો. આ ઘૂંટણ માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. ખાસ કરીને ક્વાડ્રિસેપ્સ સ્ટ્રેચ અને બટરફ્લાય પોઝ જેવા યોગ આસનો ઘૂંટણની શક્તિમાં વધારો કરે છે.
તમારા આહારમાં કેલ્શિયમ, વિટામિન ડી અને ઓમેગા-3 ફેટી એસિડનો સમાવેશ કરો. આ હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં અને સાંધાની ચરબી જાળવવામાં મદદ કરે છે. તમારા દૈનિક આહારમાં દૂધ, બદામ, શણના બીજ, દહીં અને લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજીનો સમાવેશ કરો.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
જો તમને દુખાવો કે સોજો અને તિરાડનો અવાજ આવી રહ્યો હોય, તો ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ અથવા ઓર્થોપેડિક ડૉક્ટરની સલાહ લો. સમયસર સારવાર લઈને, તમે મોટી સમસ્યાથી બચી શકો છો. ઉપરાંત, ડૉક્ટરની સલાહથી સાંધાના સપોર્ટ સપ્લિમેન્ટ્સ લઈ શકાય છે.
શું ઘૂંટણની ચરબી પાછી વધી શકે છે?
ડૉ. સંકલ્પ સમજાવે છે કે એકવાર ઘૂંટણની ચરબી ઓછી થઈ જાય પછી તેને સંપૂર્ણપણે પાછી લાવવી શક્ય નથી, પરંતુ યોગ્ય કાળજી સાથે, તેને ચોક્કસપણે અટકાવી અને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. તેથી, શરીરના આ સંકેતોને હળવાશથી ન લો અને સમયસર પગલાં લો.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
