તે શરીરની સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને સૌથી મોટી ગ્રંથિ છે. તે પેટની નીચે જમણી બાજુએ સ્થિત છે. લીવર શરીરના ઘણા કાર્યોને નિયંત્રિત કરે છે. જ્યારે લીવરને નુકસાન થાય છે, ત્યારે શરીરની કામ કરવાની ક્ષમતા નહિવત્ થઈ જાય છે અને લીવરને નુકસાનની યોગ્ય સમયે સારવાર કરાવવી પણ મહત્વપૂર્ણ છે, નહીં તો તે ગંભીર સમસ્યા બની શકે છે.
ખોટી આદતોને કારણે લીવરને નુકસાન થવાનું જોખમ સૌથી વધુ હોય છે. જેમ કે દારૂનું વધુ પડતું સેવન, વધુ પડતું ધૂમ્રપાન, ખાટા ખોરાક ખાવા, વધુ પડતું મીઠું લેવાનું વગેરે.
સૌ પ્રથમ, લીવરને નુકસાનના લક્ષણો જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે. જેથી તમને સમયસર ખબર પડે અને યોગ્ય સમયે સારવાર કરી શકાય. લીવર રોગ ભારતમાં દસ ખતરનાક રોગોમાંનો એક છે. દર વર્ષે લગભગ બે લાખ લોકો લીવરની સમસ્યાઓને કારણે મૃત્યુ પામે છે.
લીવરને નુકસાન થવાના મહત્વપૂર્ણ કારણો:
- દૂષિત માંસ ખાવું, ગંદુ પાણી પીવું, વધુ મસાલેદાર અને તીખો ખોરાક લેવો.
- પીવાના પાણીમાં ક્લોરિનનું વધુ પડતું પ્રમાણ.
- શરીરમાં વિટામિન બીની ઉણપ.
- એન્ટિબાયોટિક્સનું વધુ પડતું સેવન.
- ઘરની સ્વચ્છતા પર યોગ્ય ધ્યાન ન આપવું.
- મેલેરિયા, ટાઇફોઇડથી પીડાય છે.
- રંગીન મીઠાઈઓ અને પીણાંનો ઉપયોગ.
- બ્યુટી કોસ્મેટિક્સનો વધુ પડતો ઉપયોગ.
- ચા, કોફી, જંક ફૂડ વગેરેનો ઉપયોગ.
જ્યારે લીવરને નુકસાન થાય છે, ત્યારે શરીર પર આ લક્ષણો દેખાવા લાગે છે:
- લીવરના ભાગને દબાવવાથી દુખાવો.
- છાતીમાં બળતરા અને ભારેપણું.
- ભૂખ ન લાગવી, અપચો, પેટમાં ગેસ બનવાની સમસ્યા.
- શરીરમાં આળસ અને નબળાઈ.
- જ્યારે લીવર મોટું થાય છે, ત્યારે પેટમાં સોજો આવવા લાગે છે, જેને તમે ઘણીવાર સ્થૂળતા સમજી શકો છો.
- મોંમાં ખરાબ સ્વાદ. વગેરે.
નેચરોપથી દ્વારા લીવરને મટાડવાની રીતો:
આ રીતે, લીવરના બધા કાર્યો સંપૂર્ણ રીતે કામ કરવાનું શરૂ કરે છે. લીવર ઝેર અને વાયરસથી સૌથી વધુ પ્રભાવિત થાય છે. તેથી, લીવરની સારવાર કરતા પહેલા, દર્દીનું લોહી સાફ કરવું જરૂરી છે જેથી લીવર પર જમા થયેલી અશુદ્ધિઓનો નાશ થાય અને લીવરનો ભાર ઓછો થઈ શકે. તેથી, દર્દીને વધારાના આરામની જરૂર છે.
નિસર્ગોપચાર કેવી રીતે કરવો?
સવારે ઉઠીને ખુલ્લી હવામાં ઊંડા શ્વાસ લો. સવારે ઉઠીને થોડા પગલાં ચાલો અને ચાલતી વખતે ખુલ્લી હવામાં ઊંડા શ્વાસ લો. તમને ફાયદો થશે.
અઠવાડિયામાં એક વાર આખા શરીર પર સરસવના તેલની માલિશ કરો. અઠવાડિયામાં એક વાર આખા શરીર પર માટીની પેસ્ટ લગાવો. તમે અઠવાડિયામાં એક વાર સ્ટીમ બાથ પણ લઈ શકો છો. તમે સૂર્ય સ્નાન પણ કરી શકો છો.
હળદરનો ઉપયોગ: હળદર લીવરના રોગને મટાડવા માટે એક કુદરતી દવા છે. હળદર એન્ટીઑકિસડન્ટ તરીકે કામ કરે છે. સવારે અથવા રાત્રે સૂતા પહેલા એક ગ્લાસ દૂધમાં એક ચમચી હળદર ભેળવીને પીવાથી લીવરની સમસ્યાઓમાં રાહત મળે છે.
ડુંગળી: 100-100 ગ્રામ ડુંગળી ખાવાથી લીવર સિરોસિસ એટલે કે લીવર સંકોચનમાં રાહત મળે છે.
સફરજન સીડર સરકો: દરરોજ સફરજન સીડર સરકો પીવાથી લીવર રોગ મટે છે.
અળસી: લીવર રોગમાં પણ અળસીનું સેવન ખૂબ ફાયદાકારક છે. અળસીના બીજને બરછટ થાય ત્યાં સુધી પીસી લો. અને તેને લોટમાં ભેળવીને અથવા સલાડમાં ઉમેરીને તેનું સેવન કરવાથી લીવરના દરેક રોગ મટે છે.
ડાયેટ થેરાપી: લીવર સંબંધિત રોગો મટાડવા માટે ડાયેટ થેરાપી પણ મહત્વપૂર્ણ છે. એટલે કે, શું ખાવું અને કેટલી માત્રામાં ખાવું તે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. લીવર રોગથી પીડાતા દર્દીઓ માટે આ આહાર મહત્વપૂર્ણ છે.
લીવર રોગમાં રસનું સેવન મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. લીવરના દર્દીઓએ તેમના આહારમાં નારિયેળ પાણી, શુદ્ધ શેરડીનો રસ અથવા મૂળાનો રસ શામેલ કરવો જોઈએ. તમે પાલક, ગોળ, દૂધી, સલગમ, ગાજર, રાઈનો રસ પણ લઈ શકો છો.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
દિવસમાં 3 થી 4 વખત લીંબુ પાણી પીવો. વનસ્પતિ સૂપ પીવો, જામફળ, તરબૂચ, નાસપતી, મોસમી ફળ, દાડમ, સફરજન, પપૈયા, આલુ વગેરે ફળો ખાઓ.
શાકભાજીમાં, તમારા ખોરાકમાં પાલક, બથુઆ, દૂધી, ટીંડા, ગોળ, સલગમ, આમળા વગેરેનું શક્ય તેટલું સેવન કરો. શક્ય હોય ત્યાં સુધી સલાડ અને ફણગાવેલા કઠોળ લો. બાફેલા કે બાફેલા ખોરાક ખાઓ.
લીવરના રોગથી છુટકારો મેળવવા માટે, શક્ય તેટલું આ વસ્તુઓનું સેવન કરો.
જામુન (જામુન) લીવરના રોગને મટાડવામાં મદદરૂપ છે. દરરોજ 100 ગ્રામ સુધી જામુનનું સેવન કરો. સફરજન ખાવાથી પણ લીવરને શક્તિ મળે છે. શક્ય તેટલું સફરજનનું સેવન કરો. ગાજરનો સૂપ પણ લીવરના રોગોને મટાડવામાં મદદરૂપ છે. જો લીવરમાં સોજો આવે તો શક્ય તેટલું તરબૂચનો ઉપયોગ કરો. પપૈયા પણ લીવરને શક્તિ આપે છે.
આમળા વિટામિન સીના સ્ત્રોતોમાંનો એક છે અને તેનું સેવન કરવાથી લીવર વધુ સારી રીતે કામ કરવાનું શરૂ કરે છે. લીવરના સ્વાસ્થ્ય માટે, તમારે દિવસમાં 4-5 કાચા ગૂસબેરી ખાવા જોઈએ. એક સંશોધનથી સાબિત થયું છે કે લીવરને સુરક્ષિત રાખતા બધા તત્વો આમળામાં હાજર છે.
લીવરના રોગોની સારવાર માટે લીવર એક અસરકારક વૈદિક ઔષધ છે. લીવરિસના મૂળને પીસીને પાવડર બનાવો અને તેને ઉકળતા પાણીમાં ઉમેરો. પછી ઠંડુ થાય ત્યારે તેને સ્વચ્છ કપડાથી ગાળી લો. દિવસમાં એક કે બે વાર આ ચા જેવું પાણી પીવો.
લીવર સિરોસિસ માટે પાલક અને ગાજરનો રસ ખૂબ જ ફાયદાકારક ઘરેલું ઉપાય છે. ગાજરનો રસ અને પાલકનો રસ સમાન ભાગોમાં મિક્સ કરીને પીવો. લીવરને સ્વસ્થ રાખવા માટે દિવસમાં ઓછામાં ઓછું એક વાર આ કુદરતી રસ પીવો. સફરજન અને પાંદડાવાળા શાકભાજીમાં હાજર પેક્ટીન લીવરને પાચનતંત્રમાં સંચિત ઝેરી તત્વોથી બચાવે છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
