આજના આ ડિજીટલ અને ટેકનોલોજીના જમાનામાં સૌ કોઈ મોબાઈલ વાપરતા થયા છે. તેમાં પણ 14 થી 16 વર્ષની ઉંમરના 57 ટકાથી વધુ બાળકો શૈક્ષણિક હેતુ માટે સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કરે છે, જ્યારે 76 ટકા લોકો તેનો ઉપયોગ સોશિયલ મીડિયા માટે કરે છે.
આ માહિતી વાર્ષિક શિક્ષણ સ્થિતિ અહેવાલ (ASER) માં પ્રકાશમાં આવી છે. આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ ઉંમરના 82 ટકાથી વધુ બાળકો સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે જાણે છે. તેમાં પણ છોકરાઓ પાસે છોકરીઓ કરતાં વધુ સ્માર્ટફોન છે.
ASER શું છે?
તમને જણાવી દઈએ કે એન્યુઅલ સ્ટેટસ ઓફ એજ્યુકેશન રિપોર્ટ (ASER) 2024 એ એક રાષ્ટ્રવ્યાપી ગ્રામીણ ઘરગથ્થુ સર્વેક્ષણ છે, જે હેઠળ દેશના 605 જિલ્લાઓના 17,997 ગામડાઓમાં 6,49,491 બાળકો સાથે વાત કરવાના આધારે આ સર્વેક્ષણ હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું.
દરેક સર્વેક્ષણ કરાયેલા જિલ્લામાં સ્થાનિક સંસ્થા અથવા સંસ્થા દ્વારા NGO પ્રથમના સહયોગથી સર્વેક્ષણ હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. નોંધનીય છે કે પ્રથમ વખત 14-16 વર્ષની ઉંમરના બાળકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને રાષ્ટ્રવ્યાપી ઘરગથ્થુ સર્વેક્ષણમાં ડિજિટલ સાક્ષરતા પરનો વિભાગ સામેલ કરવામાં આવ્યો હતો.
આમાં સ્માર્ટફોનની ઍક્સેસ, માલિકી અને ઉપયોગ અંગેના પ્રશ્નો તેમજ કેટલીક મૂળભૂત ડિજિટલ કુશળતાનું વ્યક્તિગત મૂલ્યાંકન પણ સામેલ છે.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, 14થી 16 વર્ષની ઉંમરના 82.2 ટકા બાળકો સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે જાણે છે. જેમાંથી 57 ટકા લોકોએ જણાવ્યું હતું કે તેઓએ ગયા અઠવાડિયામાં શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિ માટે તેનો ઉપયોગ કર્યો હતો, જ્યારે 76 ટકા લોકોએ કહ્યું હતું કે તેઓએ તે જ સમયગાળા દરમિયાન સોશિયલ મીડિયા માટે તેનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
જોકે શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ માટે સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ છોકરીઓ અને છોકરાઓમાં સમાન હતો, પરંતુ છોકરીઓ છોકરાઓ કરતાં સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ ઓછી કરતી હતી. આમાંથી 78.8 ટકા છોકરાઓ સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરતા જોવા મળ્યા હતા. જ્યારે છોકરીઓનો આંકડો 73.4 ટકા હતો.
કયા રાજ્યના બાળકો સૌથી વધુ સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કરે છે?
રિપોર્ટ અનુસાર સ્માર્ટફોનના ઉપયોગની બાબતમાં કેરળ સૌથી આગળ છે. કેરળમાં 80 ટકાથી વધુ બાળકોએ કહ્યું કે તેઓ શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ માટે સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કરે છે અને 90 ટકાથી વધુ બાળકો તેનો ઉપયોગ સોશિયલ મીડિયા માટે કરે છે.
ASER એ શોધી કાઢ્યું કે 14-16 વર્ષની ઉંમરના બાળકોમાં સ્માર્ટફોન ધરાવતા લોકોની સંખ્યા ઓછી છે, પરંતુ ઉંમર સાથે તે વધે છે. સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કરતા બાળકોમાં 14 વર્ષના 27 ટકા અને 16 વર્ષના 37.8 ટકા બાળકોએ કહ્યું કે તેમની પાસે પોતાનો ફોન છે.
સ્માર્ટફોન માલિકીમાં લિંગ તફાવત ખૂબ મોટો છે. 36.2 ટકા છોકરાઓએ કહ્યું કે તેમની પાસે પોતાનો સ્માર્ટફોન છે, જ્યારે 26.9 ટકા છોકરીઓએ કહ્યું કે તેમની પાસે પોતાનો સ્માર્ટફોન છે. આ લિંગ તફાવત બધા રાજ્યોમાં જોવા મળ્યો.
સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ વધુ થાય છે કે સામાન્ય ફોન?
રિપોર્ટ મુજબ, 2018 માં લગભગ 90 ટકા ગ્રામીણ ઘરોમાં સામાન્ય મોબાઇલ ફોન હતા અને 36 ટકા લોકો પાસે સ્માર્ટફોન હતા. 2022 માં સ્માર્ટફોન ધરાવતા ઘરોની સંખ્યા વધીને 74 ટકાથી વધુ થઈ ગઈ હતી અને આ વર્ષે તે વધીને 84 ટકા થઈ ગઈ છે.
જો આપણે સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કરતા 14થી 16 વર્ષના બાળકો પર નજર કરીએ તો આવા બાળકોની સંખ્યા લગભગ 31 ટકા છે, જે ગયા વર્ષે માત્ર 19 ટકા હતી.
