Kidney Health: કિડની આપણા શરીરનો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે, જે લોહીને ફિલ્ટર કરવાનું, શરીરમાંથી ઝેરી તત્વો દૂર કરવાનું, પાણી અને ખનિજોનું સંતુલન જાળવવાનું અને બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવાનું કામ કરે છે. પરંતુ જ્યારે કિડનીનું કાર્ય ધીમું થવા લાગે છે અથવા તે યોગ્ય રીતે કામ કરી શકતી નથી, ત્યારે શરીર કેટલાક ખાસ સંકેતો આપે છે.
ઘણીવાર લોકો આ સંકેતોને સામાન્ય સમજીને અવગણે છે, જે પાછળથી કિડની ફેલ્યોર જેવી ગંભીર સ્થિતિ તરફ દોરી શકે છે.
સર ગંગા રામ હોસ્પિટલના નેફ્રોલોજી વિભાગમાં કાર્યરત ડૉ. મનીષ તિવારી કહે છે કે કિડનીનો રોગ ધીમે ધીમે વિકસે છે અને ક્યારેક તેના શરૂઆતના લક્ષણો એટલા હળવા હોય છે કે લોકો તેમને ઓળખી શકતા નથી. પરંતુ જો નીચેના છ લક્ષણો ચાલુ રહે, તો તેને હળવાશથી ન લેવા જોઈએ.
1. વારંવાર થાક અને નબળાઈ અનુભવવી:
જ્યારે કિડની લોહીને સંપૂર્ણપણે સાફ કરવામાં સક્ષમ ન હોય, ત્યારે શરીરમાં ઝેરી પદાર્થો એકઠા થવા લાગે છે, જેના કારણે વ્યક્તિ વારંવાર થાક અને નબળાઈ અનુભવે છે. જો તમે ખૂબ ઓછું કામ કર્યું હોય તો પણ આ સ્થિતિ ચાલુ રહી શકે છે.
2. પેશાબની સમસ્યાઓ:
વારંવાર પેશાબ થવો, બળતરા થવી, કાળો કે ફીણવાળો રંગ, પેશાબમાં લોહી પણ – આ બધા સંકેતો કિડનીના કાર્યમાં ખલેલ સૂચવે છે.
3. ચહેરા, આંખો અથવા પગની ઘૂંટીઓમાં સોજો:
જ્યારે કિડની શરીરમાંથી વધારાનું પ્રવાહી દૂર કરવામાં અસમર્થ હોય છે, ત્યારે તે શરીરમાં એકઠું થવા લાગે છે. તેની અસર સૌપ્રથમ ચહેરા, આંખો અને પગ પર દેખાય છે, ખાસ કરીને સવારે સોજોના સ્વરૂપમાં.
4. ભૂખ ન લાગવી અને ઉબકા:
જ્યારે કિડની શરીરમાંથી ઝેરી પદાર્થો દૂર કરવામાં અસમર્થ હોય છે, ત્યારે તે પાચનતંત્ર પર અસર કરે છે. પરિણામે વ્યક્તિને ભૂખ ઓછી લાગે છે, ઉબકા આવે છે અને ક્યારેક ઉલટી પણ થાય છે.
5. ત્વચામાં ખંજવાળ અને શુષ્કતા:
કિડની ખરાબ થવાથી શરીરમાં ખનિજો અને પોષક તત્વોનું અસંતુલન થાય છે, જેના કારણે ત્વચા શુષ્ક થઈ જાય છે, સતત ખંજવાળ આવે છે અને ક્યારેક લાલ ફોલ્લીઓ પણ દેખાય છે.
6. શ્વાસ લેવામાં તકલીફ:
જ્યારે કિડની નિષ્ફળ જાય છે, ત્યારે શરીરમાં પાણી એકઠું થઈ શકે છે, જે ફેફસાં પર દબાણ લાવે છે. આ ઉપરાંત, જ્યારે લોહીમાં ઓક્સિજનનું પ્રમાણ ઓછું થાય છે, ત્યારે વ્યક્તિને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવા લાગે છે.
કિડનીનું સ્વાસ્થ્ય કેવી રીતે જાળવી રાખવું?
કિડનીને સ્વસ્થ રાખવા માટે, પૂરતું પાણી પીવું, મીઠું અને પેક્ડ ફૂડનું સેવન ઓછું કરવું, બ્લડ પ્રેશર અને ડાયાબિટીસને નિયંત્રણમાં રાખવું મહત્વપૂર્ણ છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
આ ઉપરાંત, ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના કોઈપણ દવા – ખાસ કરીને પેઇનકિલર્સ – ન લો. આ સંકેતોને સમયસર ઓળખીને, તમે ગંભીર રોગોથી પોતાને બચાવી શકો છો.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
