છઠ પૂજા પર ભગવાન સૂર્ય અને છઠ્ઠી માતાની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ વ્રત કરવાથી સૂર્ય ભગવાનની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે.
તેમજ બાળકો સંબંધિત તમામ સમસ્યાઓનું નિરાકરણ થાય છે. આ વર્ષે છઠ પૂજા આજથી એટલે કે 5 નવેમ્બર 2024થી શરૂ થઈ છે, તો ચાલો જાણીએ આ મહાન તહેવાર (છઠ પૂજા 2024) સાથે જોડાયેલી કેટલીક મહત્વપૂર્ણ બાબતો.
છઠ પૂજાને હિન્દુ ધર્મનો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ તહેવાર માનવામાં આવે છે. આ વર્ષે આ મહા ઉત્સવની શરૂઆત આજથી એટલે કે 5મી નવેમ્બરથી નહાય-ખાય સાથે થઈ છે.
આ ચાર દિવસીય તહેવારમાં 36 કલાકનો કડક ઉપવાસ કરવામાં આવે છે, જે સૂર્ય ભગવાન અને તેમની બહેન છઠી માતાને સમર્પિત છે.
છઠ પૂજા બિહાર અને યુપીના સૌથી મોટા અને મોટા તહેવારોમાંનો એક છે, જ્યાં ઘરોની સફાઈથી લઈને પૂજા સામગ્રી અને સૂપ ખરીદવા સુધીની તૈયારીઓ ઘણા દિવસો અગાઉથી શરૂ થઈ જાય છે.
આ તહેવાર (છઠ પૂજા 2024) વૈદિક યુગથી ચાલી આવે છે, તો ચાલો જાણીએ આ મહત્વપૂર્ણ તહેવાર સાથે જોડાયેલી મહત્વપૂર્ણ બાબતો, જે નીચે મુજબ છે.
નહાય-ખેની પરંપરા
દિવાળીના ચોથા દિવસે એટલે કે કારતક માસના શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિએ નહાય-ખાયની પરંપરા છે. આ દિવસે કેટલાક ખાસ રિવાજોનું પાલન કરવામાં આવે છે.
આ વર્ષે છઠ પૂજા 5 નવેમ્બરના રોજ નહાય-ઠાથી શરૂ થઈ રહી છે. આ દિવસે ઘરની શુદ્ધિ થાય છે. આ પછી, છઠ ભક્તો સ્નાન કરે છે અને શુદ્ધ સાત્વિક આહારનું સેવન કરીને તેમના ઉપવાસની શરૂઆત કરે છે.
નહાય-ખાયમાં ઉપવાસીઓ ચોખાની સાથે બાટલીના શાક, ચણા અને મૂળા વગેરેનું સેવન કરે છે. ઉપવાસ કરનાર વ્યક્તિ જમ્યા પછી જ પરિવારના બાકીના સભ્યો આ મહાપ્રસાદનું સેવન કરે છે.
નહાય-ખેનીનું ધાર્મિક મહત્વ
નહાય-ખાયને છઠ પૂજાની શરૂઆત માનવામાં આવે છે.
આ દિવસે વ્રત રાખનારા લોકો પવિત્ર નદી અથવા તળાવમાં સ્નાન કરે છે અને પ્રસાદ તરીકે કાચા ચોખા, ચણા અને ગોળનું શાક લે છે.
આ ખોરાક શુદ્ધ અને પવિત્ર માનવામાં આવે છે. આ દિવસે મીઠું યુક્ત ખોરાક માત્ર એક જ વાર ખાવામાં આવે છે.
નહાય-ખાયનો સાર શુદ્ધતા સાથે જોડાયેલો છે, કારણ કે આ શુભ દિવસે ભક્તો પોતાને શુદ્ધ કરે છે અને સાત્વિક અને પવિત્ર રીતે છઠ વ્રતની શરૂઆત કરે છે.
