આપણા શરીરને યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવા માટે પૂરતી ઊર્જાની જરૂર હોય છે. ઉર્જાનો શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોત ખાંડ છે. આ શરીરને ગ્લુકોઝ પૂરો પાડે છે, જે ઉર્જા સ્તરમાં વધારો કરે છે. પરંતુ ક્યારેક ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ વધી જાય છે અને તે લોહીમાં ઓગળવા લાગે છે.
જેના કારણે ડાયાબિટીસનો રોગ થાય છે. જો વર્ષો સુધી રક્ત વાહિનીઓમાં ગ્લુકોઝ એકઠું થતું રહે, તો તે નુકસાન પહોંચાડવાનું શરૂ કરે છે. શરીરમાં ડાયાબિટીસનો રોગ ત્યારે થાય છે જ્યારે પાતળી રક્તવાહિનીઓ ગૂંગળાવી જાય છે.
આવી સ્થિતિમાં, જો ડાયાબિટીસના દર્દી આ રોગને હળવાશથી લે છે, તો તેણે સાવચેત રહેવાની જરૂર છે કારણ કે આ રોગ તમારા શરીરના ઘણા ભાગોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ રોગમાં કોઈપણ પ્રકારની બેદરકારી ખાંડ, કોલેસ્ટ્રોલ અને બીપીની સમસ્યાઓ વધારી શકે છે.
ચાલો જાણીએ ડાયાબિટીસથી કયા અંગોને નુકસાન થાય છે.
(૧) હૃદય
ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં સામાન્ય વસ્તી કરતાં હૃદયરોગના હુમલાની શક્યતા ત્રણ ગણી વધુ હોય છે. ડાયાબિટીસને કારણે રક્તવાહિનીઓમાં અવરોધ વધે છે.
આ દર્દીઓને ઉલટી, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને છાતીમાં દુખાવો જેવા લક્ષણોનો અનુભવ થાય છે. હૃદયરોગના દર્દીઓએ દર વર્ષે પોતાનું સંપૂર્ણ શરીર ચેકઅપ કરાવવું જોઈએ અને તેમની ખાંડની પણ તપાસ કરાવવી જોઈએ.
(2) આંખો
ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ પણ વર્ષમાં એક કે બે વાર આંખોની તપાસ કરાવવી જોઈએ કારણ કે ડાયાબિટીસ રેટિનાને પણ અસર કરે છે. આંખના રેટિના પર સોજો, લોહીના ડાઘ અને કોલેસ્ટ્રોલ જમા થવાના લક્ષણો જોવા મળે છે. આ રોગ શરૂઆતમાં કોઈ લક્ષણો બતાવતો નથી, તેથી આંખની તપાસ જરૂરી છે.
(૩) કિડની
જો તમારા પગમાં સોજો આવે, ખાંડનું સ્તર વારંવાર ઘટી જાય, અથવા ભૂખ ન લાગતી હોય, તો આ કિડનીના નુકસાનના લક્ષણો છે. કિડની ફેલ્યોર ખાંડ અને કોલેસ્ટ્રોલ બંનેના સ્તરમાં વધારો થવાને કારણે થાય છે, તેથી બ્લડ સુગરને નિયંત્રિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
જયપુર સ્થિત ડૉ. મનીષ કંડેલા એક આયુર્વેદિક નિષ્ણાત છે અને તેઓ કહે છે કે ખાંડને નિયંત્રિત કરવા માટે તમારે ચોક્કસ પગલાં લેવાની જરૂર છે કારણ કે આ રોગ ભારતમાં ખૂબ સક્રિય છે. એક અહેવાલ મુજબ, દેશમાં ૮ થી ૧૦ કરોડ ડાયાબિટીસના દર્દીઓ છે. તેથી, આ સંકેતોને સમયસર સમજો અને સારવાર મેળવો.
આ બાબતોનું પાલન કરો
(૧) ભોજનનું સમયપત્રક બનાવો.
(૨) નિયમિત કસરત કરો.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
(૩) સમય સમય પર તમારા ખાંડ, કોલેસ્ટ્રોલ અને બ્લડ પ્રેશરની તપાસ કરાવો.
(૪) કોઈપણ તબીબી સલાહ વિના ડાયાબિટીસ નિયંત્રણ કરતી દવાઓ ન લો.
(૫) ધૂમ્રપાન અને બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક ટાળો.
ડાયાબિટીસના ચિહ્નો
હાથ-પગમાં ઝણઝણાટ, ત્વચા કાળી પડવી, ચેપ, થાક અને વજન વધવું આ રોગના લક્ષણો હોઈ શકે છે.
ખાંડને નિયંત્રિત કરવા માટે ઘરેલું ઉપાયો
- મેથીના દાણાનું પાણી પીવો.
- તુલસી-આદુનો રસ પીવો.
- તજનો ઉપયોગ કરો.
- તમે કારેલાનો રસ પી શકો છો.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
