જ્યોતિર્લિંગનો અર્થ
પુરાણો અને અન્ય હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં જ્યોતિર્લિંગને ભગવાન શિવની શક્તિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. જ્યોતિર્લિંગ એ સંસ્કૃત શબ્દ છે જેનો અર્થ થાય છે ‘પ્રકાશનું પ્રતીક’. આ જ્યોતિર્લિંગમાં બે શબ્દો છે. પ્રથમ જ્યોતિ અને બીજું લિંગ. લિંગ શબ્દનો અર્થ છે કદ. આ આકાર એટલા માટે છે કારણ કે જે અવ્યક્ત છે તે પોતે જ પ્રગટ થવા લાગે છે.
બીજા શબ્દમાં, એવું કહી શકાય કે જ્યારે બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિ શરૂ થઈ, ત્યારે તેણે જે પ્રથમ આકાર લીધો તે એલિપ્સ હતો. સંપૂર્ણ લંબગોળને લિંગ કહેવામાં આવે છે.
પુરાણ અને ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ 12 સ્થાનો પર જે શિવલિંગ છે, ભગવાન શિવ સ્વયં જ્યોતિના રૂપમાં તેમની ઉપર બિરાજમાન છે. આ જ કારણ છે કે તેમને જ્યોતિર્લિંગ કહેવામાં આવે છે.
ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગોના નામ અને સ્થાનો
- સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગ વેરાવળ, સોમનાથ ગુજરાત
- મલ્લિકાર્જુન જ્યોતિર્લિંગ શ્રીશૈલમ આંધ્ર પ્રદેશ
- મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ઉજ્જૈન મધ્યપ્રદેશ
- ઓમકારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ખાંડવા મધ્યપ્રદેશ
- બૈદ્યનાથ જ્યોતિર્લિંગ દેવઘર ઝારખંડ
- ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ ખેડ તાલુકો, પુના મહારાષ્ટ્ર
- રામેશ્વરમ જ્યોતિર્લિંગ રામેશ્વરમ તમિલનાડુ
- નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ દ્વારકા ગુજરાત
- કાશી વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગ વારાણસી ઉત્તર પ્રદેશ
- ત્ર્યંબકેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ નાસિક મહારાષ્ટ્ર
- કેદારનાથ જ્યોતિર્લિંગ કેદારનાથ ઉત્તરાખંડ
- ઘૃષ્ણેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ઓરડા મહારાષ્ટ્ર
ભારતીય સંસ્કૃતિ-ઋષીમુનીઓને બે વિવિધ શોધ-સંશોધનો વિશ્વને આપ્યા છે.આર્યભટ્ટે શુન્યની શોધથી વૈશ્વિક ગણનક્રિયા-ક્ષેત્રે ભારતનું નામ રોશન કરેલ છે.માનવજીવનની વિવિધ ધાર્મિક વિધી-ઉપવાસ વિગેરે પાછળ વૈજ્ઞાનિકો તથ્યો છુપાયેલા છે.આપણા પૌરાણિક મંદિરો ગુફાઓ વિશ્વ વિખ્યાત છે.
હિન્દુધર્મમાં કોઈ પણ કાર્ય કારણ વગર થતું નથી.કમાલની વાત છે કે મહાકાલથી વિવિધ શિવ જયોતિર્લીંગોની વચ્ચેનાં અંતર પણ કેવો રોમાંચક સંબંધ છે.ઉજ્જેનના માં મહાકાલ બિરાજે છે. ત્યાંથી બીજા જયોતિર્લીંગોનું અંતર રોચક છે.
- ઉજ્જૈન થી સોમનાથ -777 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી ઓમકારેશ્વર -111 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી ભીમાશંકર- 666 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી કાશી વિશ્વ નાથ -999 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી કેદારનાથ – 888 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી ત્ર્યંબકેશ્વર -555 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી વૈજનાથ- 999 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી રામેશ્વર – 1999 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી ધૃષ્ણેશ્વર – 555 કિ.મી
- ઉજ્જૈન થી મલ્લિકાર્જુન- 999 કિ.મી
ઉજ્જૈન ને પૃથ્વીનું સેન્ટર એટલે કે મધ્યબિંદુ કેન્દ્ર માનવામાં આવ્યું છે.જે સનાતર ધર્મનાં હજારો વર્ષોથી કેન્દ્ર માનવામાં આવે છે. આથી જ ઉજ્જૈનમાં 2050 વર્ષ પહેલા સૂર્યની ગણના અને જયોતિષ ગણના માટે માનવ નિર્મિત યંત્ર પણ બનાવાયું હતું.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
આશરે સો વર્ષ પહેલા પૃથ્વી પર કાલ્પનિક રેખા (કર્ક)અંગ્રેજી વૈજ્ઞાનિક દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. તો તેનો મધ્યભાગ ઉજ્જૈનમાં જ નીકળ્યો હતો.આજે પણ વૈજ્ઞાનિકો સૂર્ય અને અંતરિથીની જાણકારી માટે ઉજ્જૈનજ આવે છે.
આપણાં વેદો-ગ્રંથો-પુરાણો -શાસ્ત્રો આજના વૈજ્ઞાનિકોને શોઘ સંશોધન માટે કામ આવી જ રહ્યા છે. અવકાશ વિજ્ઞાન-ખગોળ વિજ્ઞાનમાં પણ હજારો વર્ષ પહેલા ઋષિમુનીઓની વાત આજે સાચી પડી રહી છે.આજે માણસ -વિજ્ઞાનના વિકાસથી ભલે ચંદ્રપર પગ મુકયો હોય પણ તેનો પાયો એ આપણાં શાસ્ત્રો એજ બતાવ્યો છે.
નોંધ: આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે – પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. અમારી વેબસાઈટ આની પુષ્ટિ કરતું નથી. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
