જો કે આ છોડ દરેક જગ્યાએ જોવા મળે છે પરંતુ તેના ઉપયોગ વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે, તેથી અમે અહીં તમને તેના ઉપયોગ વિશે માહિતી આપી રહ્યા છીએ. Aak-Arak છોડ સૂકી, ઉજ્જડ અને ઉંચી જમીનમાં લગભગ દરેક જગ્યાએ જોવા મળે છે.
આ છોડ વિશે સામાન્ય સમાજમાં એવી ગેરસમજ છે કે આક છોડ ઝેરી છે અને તે મનુષ્ય માટે ઘાતક છે. આમાં ચોક્કસપણે કંઈક સત્ય છે કારણ કે આયુર્વેદ સંહિતામાં પણ તેની પેટા વિદ્યાઓમાં ગણતરી કરવામાં આવી છે. જો તેનું વધુ સેવન કરવામાં આવે તો વ્યક્તિને ઉલ્ટી અને ઝાડા થવાથી યમરાજના ઘરે જઈ શકે છે.
આકના રાસાયણિક તત્ત્વોનું પૃથ્થકરણ કરતાં જાણવા મળ્યું છે કે એમાયરીન, ગીગેન્ટિઓલ અને કેલોટ્રોપીઓલ ઉપરાંત, તેના મૂળ અને દાંડીમાં થોડી માત્રામાં મદાર આલ્બ્યુમિન અને ફ્લેબલ આલ્કલી પણ જોવા મળે છે.
દૂધમાં ટ્રિપ્સિન, યુસ્કેરિન, કેલોટ્રોપિન અને કેલોટોક્સિન તત્વો મળી આવે છે. અળકનો રસ કટુ (કડવો), તીક્ષ્ણ (તીખો), ઉષ્ણ (ગરમ) પ્રકૃતિનો છે, વાત-કફ, કાનનો દુખાવો, કૃમિ (કૃમિ), પાઈલ્સ (પાઈલ્સ), ઉધરસ, કબજિયાત, પેટના રોગો, ચામડીના રોગો, ગાઉટ અને બળતરા દૂર કરે છે.
આનાથી ઉલટું જો આકનું સેવન યોગ્ય માત્રામાં, યોગ્ય રીતે, જ્ઞાની ચિકિત્સકની દેખરેખ હેઠળ કરવામાં આવે તો તે ઘણા રોગોમાં ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેનો દરેક ભાગ ઔષધ છે, દરેક ભાગ ઉપયોગી છે અને તે સૂર્ય જેવો તીક્ષ્ણ છે. ધર્મ એ પારાની જેમ તેજસ્વી અને દિવ્ય રસાયણ છે.
તેનું સ્વરૂપ, રંગ, ઓળખ:
આ છોડ અકુઆ એક ઔષધીય છોડ છે. તેને મદાર, મંદાર, આક, આર્ક પણ કહેવામાં આવે છે. તેનું ઝાડ નાનું અને છત્રવાળું છે. પાંદડા વડના પાન જેટલા જાડા હોય છે. લીલાશ પડતા સફેદ પાન પાકે ત્યારે પીળા થઈ જાય છે. તેના ફૂલ સફેદ અને નાના મધપૂડાવાળા હોય છે. ફૂલ પર રંગબેરંગી ફોલ્લીઓ છે. ફળો કેરી જેવા જ હોય છે જેમાં કપાસ હોય છે.
આકની ડાળીઓમાંથી દૂધ નીકળે છે. તે દૂધ ઝેરનું કામ કરે છે. આક ઉનાળા દરમિયાન રેતાળ જમીન પર થાય છે. જ્યારે વરસાદની મોસમમાં વરસાદ પડે છે ત્યારે તે સુકાઈ જાય છે.
તેના 9 અદ્ભુત ફાયદાઓ:
શુગર અને બહાર નીકળતું પેટ: આક છોડના પાનને ઊંધુ ફેરવો (ઉલટું એટલે પાનનો છૂટક ભાગ) અને તેને પગના તળિયા પાસે મુકો અને મોજા પહેરો. તેને સવારે અને આખો દિવસ રહેવા દો અને રાત્રે સૂતા પહેલા તેને કાઢી લો. એક અઠવાડિયામાં તમારું શુગર લેવલ સામાન્ય થઈ જશે. આ ઉપરાંત બહાર નીકળતું પેટ પણ ઓછું થાય છે.
ઘા: શરીરના દરેક અંગ દવા છે, દરેક અંગ ઉપયોગી છે. તે સૂર્ય જેવો તેજસ્વી અને પારો જેવો શુભ અને દિવ્ય છે. કેટલીક જગ્યાએ તેને ‘વનસ્પતિ પારો’ પણ કહેવામાં આવે છે. અંડકોષના સોજા પર અળકના નરમ પાનને મીઠા તેલમાં બાળીને બાંધવાથી સોજો મટે છે. અને પાનને કડવા તેલમાં બાળીને તાપના ઘા પર લગાવવાથી ઘા મટે છે.
ખાંસી: તેના કોમળ પાંદડાનો ધુમાડો મસાને શાંત કરે છે. આળકના પાનને ગરમ કરીને બાંધવાથી ઈજા મટે છે. સોજો દૂર થઈ જાય છે. આકના મૂળના ચુર્ણમાં કાળા મરીને પીસીને નાની ગોળીઓ બનાવીને ખાવાથી ઉધરસ મટે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
માથાનો દુઃખાવો: અળકના મૂળની રાઈને કડવા તેલમાં ભેળવીને લગાવવાથી ખંજવાળ મટે છે. આળકની સૂકી લાકડી લઈને તેને એક બાજુથી બાળી, બીજી બાજુથી નાક દ્વારા જોરશોરથી ધુમાડો શ્વાસમાં લેવાથી માથાનો દુખાવો તરત જ મટે છે.
શરદીનો તાવ શાંત થાય છે: અળકના મૂળને પાણીમાં ઘસીને લેપ કરવાથી નખનો રોગ મટે છે. અળકના મૂળને છાયામાં સૂકવીને પીસીને ગોળ ભેળવીને ખાવાથી શરદીનો તાવ મટે છે.
આર્થરાઈટિસઃ અડધું પાણી બાકી રહે ત્યારે 2 સીર ઘઉંના મૂળ કાઢીને પાણીમાં છોડી દો, પછી તે ઘઉંના લોટને પીસી લો, ગોળ અને ઘી ભેળવીને ખાવાથી આર્થરાઈટિસ મટે છે. લાંબા સમય સુધી રહેતો સંધિવા 21 દિવસમાં ઠીક થઈ જાય છે.
પાઈલ્સ મસા: આળકના દૂધને મોટા અંગૂઠા પર લગાવવાથી આંખની ઘા મટે છે. પાઈલ્સ મસાઓ પર લગાવવાથી મસા દૂર થઈ જાય છે. જ્યારે બેર ડંખ પર લાગુ પડે છે ત્યારે કોઈ દુખાવો થતો નથી. ઈજા પર લગાવવાથી ઈજા શાંત થઈ જાય છે.
ખરતા વાળઃ જ્યાં વાળ ખરી ગયા હોય ત્યાં ઓકનું દૂધ લગાવવાથી વાળનો વિકાસ થાય છે. પરંતુ ધ્યાન રાખો કે તેનું દૂધ આંખોમાં ન જવું જોઈએ નહીંતર આંખોને નુકસાન થાય છે. ઉપરોક્ત કોઈપણ પગલાં તમારી પોતાની જવાબદારીથી સાવધાની સાથે કરો.
પાઈલ્સ: આકના કુમળા પાન જેટલી માત્રામાં પાંચ ક્ષાર લઈ, તલના તેલના વજનનો ચોથો ભાગ અને તેટલો જ લીંબુનો રસ ઉમેરી, વાસણનું મોઢું કપડાથી ઢાંકીને આગ પર મૂકવું. જ્યારે પાન બળી જાય, ત્યારે બધી સામગ્રી કાઢી, પીસીને બાજુ પર રાખો. તેમાંથી 500 મિલિગ્રામથી 3 ગ્રામ ગરમ પાણી, છાશ અથવા આલ્કોહોલ સાથે જરૂરિયાત મુજબ લેવાથી બહારના પાઈલ્સનો નાશ થાય છે.
સાંધાના દુખાવાના કિસ્સામાં: આકનું ફૂલ, સૂકું આદુ, કાળા મરી, હળદર અને નાગરમોથાને સમાન માત્રામાં લો. તેને પાણી સાથે બારીક પીસીને ચણા જેવી ગોળી બનાવી લો. 2-2 ગોળી સવાર-સાંજ પાણી સાથે લેવી.
દાદ : અળક (મદર)ના દૂધને તલના તેલમાં હળદર નાખી ઉકાળીને દાદ કે ખરજવા પર લગાડવાથી ફાયદો થાય છે.
બહેરાશ: આક (મદાર)ના પાન પર ઘી લગાવી, તેને આગમાં ગરમ કરી તેનો રસ નીચોવી. આ રસને સહેજ ગરમ કરીને દરરોજ કાનમાં નાખવાથી કાનની બહેરાશ મટે છે.
પિંપલ્સ: હળદરને અડદના દૂધમાં ભેળવીને પિમ્પલ્સ પર લગાવવાથી થોડા દિવસોમાં ફાયદો થશે અને ચહેરો ચમકી ઉઠશે.
ખીલેલા દાંતને દૂર કરવાઃ ખીલેલા દાંતના મૂળ પર આકના દૂધના એક-બે ટીપાં લગાવવાથી તે સરળતાથી દૂર થઈ જાય છે. અળકના મૂળના ટુકડાને દુખતા દાંત સામે દબાવવાથી દુખાવો ઓછો થાય છે.
ખંજવાળ: આકના 10 સૂકા પાનને સરસવના તેલમાં ઉકાળો અને તેને બાળી લો. ત્યારબાદ તેલને ગાળી લો અને જ્યારે તે ઠંડુ થઈ જાય ત્યારે તેમાં 4 કપૂરની લાકડીનો પાવડર સારી રીતે મિક્સ કરીને બોટલમાં ભરી લો. આ તેલને શરીરના ખંજવાળવાળા ભાગો પર દિવસમાં ત્રણ વખત લગાવો. આનાથી ખંજવાળ મટે છે.
તેની હાનિકારક અસરો:
Aak છોડ ઝેરી છે. આકના મૂળની છાલનું વધુ માત્રામાં સેવન કરવાથી પેટ અને આંતરડામાં બળતરા થાય છે, ઉબકા આવે છે અને ઉલ્ટી પણ થાય છે. તેથી તેનો ઉપયોગ કરતી વખતે તેની માત્રાનું ખાસ ધ્યાન રાખો. ઘી અને દૂધનો ઉપયોગ ઓકની હાનિકારક અસરોને દૂર કરવા માટે થાય છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
