ઊંઘ એક એવી જરૂરિયાત છે જેના વિના માણસ અધૂરો છે. ઘણી વખત ઊંઘના અભાવે લોકો દિવસભર પોતાનું કામ યોગ્ય રીતે કરી શકતા નથી. મોડી રાત સુધી મોબાઈલ પર સ્ક્રોલ કરવું, ઓટીટીનું આકર્ષણ કે ઓફિસમાં ટેન્શન જેવા વિવિધ કારણોને લીધે કેટલીકવાર લોકો ઊંઘી શકતા નથી.
કેટલાક લોકોમાં મહત્તમ સમય સૂવામાં વિતાવવાનું કૌશલ્ય હોય છે. પરંતુ ડોક્ટરોનું કહેવું છે કે વધુ કે ઓછી ઉંઘ લેવી સ્વાસ્થ્ય માટે સારી નથી.
હવે સવાલ એ થાય છે કે આપણે કેટલી ઊંઘ લેવી જોઈએ? શું વધુ પડતી ઊંઘ કરવાથી નુકસાન થાય છે? અને સારી ઊંઘ માટે શું કરવું જોઈએ? આવો જાણીએ આ બધા સવાલોના જવાબ.
ઓછી ઊંઘથી વધુ નુકસાન થાય છે
એક દિવસ યોગ્ય રીતે ઊંઘ ન લેવાથી આખો દિવસ સુસ્તી, ખરાબ મૂડ અને ચીડિયાપણું રહે છે. પરંતુ જો આ આદત બની જાય તો તે અનેક રોગોને આમંત્રણ આપી શકે છે. ઘણી વખત લોકો સ્લીપ એપનિયાને કારણે સંપૂર્ણ ઊંઘ નથી લઈ શકતા.
ResMed ખાતે એશિયા અને લેટિન અમેરિકાના મેડિકલ અફેર્સના વડા ડૉ. સિબાશીશ ડે કહે છે કે સ્લીપ એપનિયા એક ગંભીર અને જીવલેણ સ્થિતિ છે. વધુ કે ઓછું, સ્લીપ એપનિયા તમામ વય જૂથો અથવા કોઈપણ લિંગમાં થઈ શકે છે, પરંતુ તે પુરુષોમાં વધુ સામાન્ય છે. આવો જાણીએ ઓછી ઊંઘના શું નુકસાન છે.
યાદશક્તિની ખોટ: ઉંઘ ન આવવાથી યાદશક્તિ નબળી પડે છે. હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીનું સંશોધન કહે છે કે ઊંઘ દરમિયાન આપણું મગજ દિવસની યાદશક્તિને સંગ્રહિત કરે છે. જો તમે યોગ્ય રીતે ઊંઘતા નથી, તો તમારું મગજ ધીમું થઈ જશે.
વજન વધારવુંઃ જો તમે વજનને કંટ્રોલ કરવા ઈચ્છો છો તો યોગ્ય રીતે સૂવાનું શરૂ કરો. નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ હેલ્થ (NIH)ના અભ્યાસ મુજબ, જે લોકો 6 કલાકથી ઓછી ઊંઘ લે છે તેઓ 30% વધુ મેદસ્વી થવાની સંભાવના ધરાવે છે.
હૃદયરોગ અને ડાયાબિટીસ: CDC (સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ) નો અભ્યાસ સૂચવે છે કે ઓછી ઊંઘ બ્લડ સુગરનું સ્તર બગડી શકે છે, જે ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશરનું જોખમ વધારે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
મૂડ સ્વિંગ અને ડિપ્રેશન: જો તમે નાની નાની બાબતો પર ગુસ્સે થાઓ છો અથવા તણાવમાં છો, તો તે ઓછી ઊંઘને કારણે હોઈ શકે છે. સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે જે લોકો 6 કલાકથી ઓછી ઊંઘ લે છે તેમનામાં ડિપ્રેશન અને ચિંતાનું જોખમ બમણું હોય છે.
તમારે કેટલી ઊંઘની જરૂર છે?
આ “એક કદ બધાને બંધબેસે છે” વસ્તુ નથી. ઘણીવાર દરેક વ્યક્તિની ઊંઘની જરૂરિયાત ઉંમર પ્રમાણે અલગ-અલગ હોય છે. નેશનલ સ્લીપ ફાઉન્ડેશન અને હાર્વર્ડ મેડિકલ સ્કૂલના નિષ્ણાતો સમજાવે છે કે દરેક વય જૂથ માટે કેટલી ઊંઘ જરૂરી છે:
વધુ પડતી ઊંઘ પણ હાનિકારક છે
મોટા ભાગના લોકો ઓછી ઉંઘ લેવાના ગેરફાયદાને સમજે છે, પરંતુ વધારે ઊંઘવાના પણ ઘણા ગેરફાયદા છે. બ્રિટિશ મેડિકલ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા સંશોધન મુજબ, 9 કલાકથી વધુ ઊંઘ લેનારા લોકોમાં સ્ટ્રોક અને હાર્ટ એટેકનું જોખમ 20% વધી શકે છે.
આ પણ આડઅસર છે
- વધુ પડતી ઉંઘ લેવાથી મેટાબોલિઝમ ધીમી પડી જાય છે, જેનાથી વજન વધી શકે છે.
- આખો દિવસ આળસ રહે છે, અને કામ કરવાની શક્તિ નથી.
- સૂતા પહેલા આપણે થોડું વધારે સૂઈએ છીએ, આ આદત આપણી બોડી ક્લોકને ડિસ્ટર્બ કરે છે.
ડો.સિબાશીશ ડે કહે છે કે જો રાત્રે ઊંઘવામાં તકલીફ પડતી હોય, વારંવાર ઉંઘ આવતી હોય કે સવારે ઉઠ્યા પછી પણ થાક લાગતો હોય તો તેને હળવાશથી ન લેવો જોઈએ. આ સ્લીપ ડિસઓર્ડર હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં તરત જ ડોક્ટરની સલાહ લો.
સારી ઊંઘ માટે અપનાવો આ રીતો
- સૂવાનો અને જાગવાનો સમય નક્કી કરો, પછી તે વીકએન્ડ હોય કે રજાનો, એક જ સમયે સૂવું અને જાગવું.
- મોબાઈલથી દૂર રહો. સૂતા પહેલા મોબાઈલ અને ટીવી ટાળો, વાદળી પ્રકાશ મગજને સક્રિય કરે છે.
- રાત્રે ભારે ખોરાક અને કેફીનથી દૂર રહેવું જોઈએ. હળવું રાત્રિભોજન કરો અને સૂતા પહેલા ચા અને કોફી ટાળો.
- પથારી માત્ર સૂવા માટે જ રાખો, પલંગ પર બેસીને કામ ન કરો, આનાથી મગજ આરામની જગ્યાએ બેડને કામ સાથે જોડે છે.
- વ્યાયામ અને ધ્યાન ઉપરાંત હળવી કસરત અને શ્વાસ લેવાની કસરત સારી ઊંઘ મેળવવામાં મદદ કરે છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
