દર વર્ષે વિશ્વ ઊંઘ દિવસ 14 માર્ચે ઉજવવામાં આવે છે. ઊંઘ આપણા હૃદય માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ઊંઘનો અભાવ અથવા વારંવાર ઊંઘમાં વિક્ષેપ હૃદયને નુકસાન પહોંચાડે છે. સ્લીપ એપનિયાની સ્થિતિમાં, વ્યક્તિની ઊંઘ વારંવાર ખલેલ પહોંચે છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે તે હૃદયને કેવી રીતે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને તેના જોખમી પરિબળો શું છે.
જ્યારે આપણે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય વિશે વાત કરીએ છીએ, ત્યારે ઊંઘને ઘણીવાર ઓછું મહત્વ આપવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ઊંઘનો તમારા હૃદય સાથે ઊંડો સંબંધ છે. આના પરથી તમે અંદાજ લગાવી શકો છો કે ઊંઘ તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલી મહત્વપૂર્ણ છે. આ વર્ષે વિશ્વ ઊંઘ દિવસ 14 માર્ચે ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે.
શું સ્લીપ એપનિયા હૃદયનો દુશ્મન છે?
સ્લીપ એપનિયા ખરેખર હૃદય માટે ગંભીર ખતરો બની શકે છે. સ્લીપ એપનિયા, ખાસ કરીને અવરોધક સ્લીપ એપનિયા (OSA), એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં ઊંઘ દરમિયાન શ્વાસ વારંવાર બંધ થાય છે અને શરૂ થાય છે. તે માત્ર ઊંઘમાં ખલેલ પહોંચાડે છે એટલું જ નહીં, તે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હાર્ટ ફેલ્યોર, એરિથમિયા અને સ્ટ્રોકનું જોખમ પણ વધારે છે.
હૃદયને કેવી રીતે નુકસાન પહોંચાડે છે?
- સ્લીપ એપનિયા દરમિયાન, શરીર વારંવાર ઓક્સિજનનો અભાવ અનુભવે છે. આ સ્થિતિમાં, શરીર તાણ પ્રત્યે પ્રતિક્રિયા આપે છે, જેનાથી બ્લડ પ્રેશર વધે છે, હૃદયના ધબકારા ઝડપી બને છે અને સોજો વધે છે. આ બધા હૃદય રોગનું કારણ બની શકે છે.
- હાઇપરટેન્શન એ સ્લીપ એપનિયાની સૌથી ખતરનાક ગૂંચવણ છે. ઓક્સિજનના સ્તરમાં વારંવાર ઘટાડો થવાથી તણાવ હોર્મોન્સમાં વધારો થાય છે, જે બ્લડ પ્રેશર સતત ઊંચુ રાખે છે. આ સ્થિતિ હૃદયરોગના હુમલા અને સ્ટ્રોકનું મુખ્ય કારણ બની શકે છે. વધુમાં, OSA એ એટ્રિયલ ફાઇબ્રિલેશન સાથે પણ સંકળાયેલું છે, જે સ્ટ્રોક માટે એક મહત્વપૂર્ણ જોખમ પરિબળ છે.
- સમય જતાં, ઓક્સિજનના સ્તરમાં વધઘટ હૃદય પર વધુ તાણ લાવે છે, જે હૃદયના કાર્યને અસર કરી શકે છે અને હૃદયની નિષ્ફળતાનું જોખમ વધારી શકે છે.
કોને વધુ જોખમ છે?
સ્લીપ એપનિયા કોઈને પણ થઈ શકે છે, પરંતુ વધુ વજનવાળા લોકો, ધૂમ્રપાન કરનાર, મેનોપોઝ પછીની સ્ત્રીઓ અને જેમના પરિવારમાં આ સ્થિતિ હોય તેમને વધુ જોખમ રહેલું છે.
કેવી રીતે શોધવું?
- આ સ્થિતિને નિયંત્રિત કરવા માટે વહેલું નિદાન ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેનું નિદાન પૉલીસોમ્નોગ્રાફી દ્વારા કરી શકાય છે. સારવારના વિકલ્પોમાં CPAP ઉપચાર, જીવનશૈલીમાં ફેરફાર અને ક્યારેક શસ્ત્રક્રિયાનો સમાવેશ થાય છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
- સ્લીપ એપનિયાને અવગણવું તમારા હૃદય માટે ખૂબ જ ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. ઊંઘની વિકૃતિઓની સારવાર હવે ફક્ત ઊંઘ વિશે નથી, પરંતુ તે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય અને ભવિષ્યમાં સ્વસ્થ જીવન જીવવા વિશે છે.
- જો તમે અથવા તમારા પ્રિયજન ઊંઘ દરમિયાન જોરથી નસકોરા બોલાવો છો, દિવસ દરમિયાન ઊંઘ આવે છે, અથવા રાત્રે વારંવાર શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે, તો તાત્કાલિક તબીબી સહાય લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
- વિશ્વ ઊંઘ દિવસના આ અવસર પર, ચાલો આપણે ઊંઘનું મહત્વ સમજીએ અને સ્લીપ એપનિયા જેવી સ્થિતિઓને ગંભીરતાથી લઈએ, કારણ કે સારી ઊંઘ ફક્ત આપણા મગજ માટે જ નહીં પરંતુ આપણા હૃદય માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
