દર વર્ષે લાખો વિદ્યાર્થીઓ NEET પાસ કર્યા પછી મેડિકલનો અભ્યાસ શરૂ કરવાનું સ્વપ્ન જુએ છે. પરંતુ ફક્ત પરીક્ષા પાસ કરવી પૂરતું નથી, વાસ્તવિક પડકાર ત્યારે શરૂ થાય છે જ્યારે MBBS અભ્યાસ માટે કોલેજ અને ફી પસંદ કરવી પડે છે.
એક તરફ સરકારી કોલેજો છે, જ્યાં ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ ઓછી ફીમાં મળે છે, તો બીજી તરફ ખાનગી કોલેજો અને ડીમ્ડ યુનિવર્સિટીઓ છે, જ્યાં બેઠકો ઉપલબ્ધ છે પરંતુ ઘણા વાલીઓ ફી સાંભળીને જ ગભરાઈ જાય છે.

આવી સ્થિતિમાં, વિદ્યાર્થીઓ અને વાલીઓ ના મનમાં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે – “MBBS નો ખર્ચ કેટલો થશે?” અમે આ પ્રશ્નનો જવાબ સરળ ભાષામાં અને સંપૂર્ણ વિરામ સાથે આપવા જઈ રહ્યા છીએ…
સરકારી મેડિકલ કોલેજ: ઓછા ખર્ચે ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ
ભારતની સરકારી મેડિકલ કોલેજોમાં MBBS નો અભ્યાસ સૌથી ઓછા ખર્ચે પૂર્ણ થાય છે. મોટાભાગની કોલેજોમાં, 5.5 વર્ષના સમગ્ર અભ્યાસનો ખર્ચ રૂ. 1 લાખથી રૂ. 5 લાખ સુધીનો હોય છે.
વાર્ષિક ફી રૂ. 10,000 થી રૂ. 1 લાખ સુધીની હોય છે. હોસ્ટેલ અને અન્ય સુવિધાઓનો ખર્ચ રૂ. 5,000 થી રૂ. 50,000 સુધી અલગથી થઈ શકે છે.
કેટલાક મુખ્ય ઉદાહરણો:
એઈમ્સ દિલ્હી: ફક્ત 6,000 થી 8,000 રૂપિયા (સંપૂર્ણ કોર્સ ફી)
રાજ્ય મેડિકલ કોલેજો (જેમ કે KGMU, SMS જયપુર): વાર્ષિક 20,000 થી 1 લાખ રૂપિયા
ખાનગી મેડિકલ કોલેજો
જો તમને સરકારી સીટ ન મળે અને તમે ખાનગી કોલેજમાં MBBS કરવા માંગતા હો, તો તમારે ભારે ખર્ચ માટે તૈયાર રહેવું પડશે. સમગ્ર 5.5 વર્ષની ડિગ્રીનો ખર્ચ 50 લાખ રૂપિયાથી 1.25 કરોડ રૂપિયા સુધીનો હોઈ શકે છે.
વાર્ષિક ફી 8 લાખ રૂપિયાથી 25 લાખ રૂપિયાની વચ્ચે હોય છે. જ્યારે હોસ્ટેલ, પુસ્તકો અને અન્ય ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે ત્યારે કુલ ખર્ચ વધુ વધે છે.
કેટલાક મુખ્ય ઉદાહરણો:
- ડીવાય પાટિલ મેડિકલ કોલેજ, પુણે: વાર્ષિક રૂ. 22 લાખ
- મણિપાલ મેડિકલ કોલેજ: વાર્ષિક રૂ. 14-17 લાખ
- સીએમસી લુધિયાણા (ખાનગી ક્વોટા): વાર્ષિક રૂ. 6-7 લાખ
ડીમ્ડ યુનિવર્સિટીઓ પણ વધુ ખર્ચાળ છે
ડીમ્ડ યુનિવર્સિટીઓમાં અભ્યાસનો ખર્ચ સામાન્ય રીતે ખાનગી કોલેજો કરતા વધારે હોય છે. અહીં MBBS ફી વાર્ષિક રૂ. 18 લાખ થી રૂ. 25 લાખ સુધી હોઈ શકે છે. એટલે કે, સમગ્ર કોર્સનો ખર્ચ રૂ. 90 લાખ થી રૂ. 1.2 કરોડ સુધી હોઈ શકે છે.
AIIMS અને JIPMER જેવી સંસ્થાઓ: ઓછી ફી, મોટી માન્યતા
જો તમે AIIMS, JIPMER જેવી રાષ્ટ્રીય સ્તરની સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ લો છો, તો MBBS નો અભ્યાસ દર વર્ષે માત્ર રૂ. 1,000 થી 10,000 માં કરી શકાય છે.
આ દેશની સૌથી સસ્તી અને શ્રેષ્ઠ મેડિકલ કોલેજો માનવામાં આવે છે, પરંતુ અહીં બેઠકો ખૂબ મર્યાદિત છે અને સ્પર્ધા સૌથી વધુ છે.
MBBS ખર્ચ
કોલેજનો પ્રકાર અને કુલ MBBS ફી (આશરે)
- સરકારી મેડિકલ કોલેજ ₹1 લાખ – ₹5 લાખ
- ખાનગી મેડિકલ કોલેજ ₹50 લાખ – ₹1.25 કરોડ
- ડીમ્ડ યુનિવર્સિટી ₹90 લાખ – ₹1.2 કરોડ
- AIIMS / JIPMER જેવી સંસ્થાઓ ₹6,000 – ₹30,000 (સમગ્ર કોર્સ માટે)
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
જો તમારો રેન્ક સારો હોય તો સરકારી કોલેજ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. ઓછા ખર્ચે ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ, સરકારી ઇન્ટર્નશિપ અને સારી કારકિર્દીની શક્યતા છે. પરંતુ જો રેન્ક થોડો ઓછો હોય અને તમે ખાનગી કોલેજ પસંદ કરો છો, તો પહેલા તેની ફી, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને માન્યતા તપાસો.
નોંધ: અહીં આપેલી કોલેજ ફી યુનિવર્સિટી અને કોલેજની વેબસાઇટ અને ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર છે. તેમાં ફેરફાર શક્ય છે.