મગજમાં રક્તસ્રાવ તરીકે પણ ઓળખાય છે, આ એક ખૂબ જ ગંભીર સ્થિતિ છે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે મગજની રક્તવાહિનીઓ તૂટી જાય છે અને મગજમાં લોહી ફેલાવા લાગે છે.
આ સ્થિતિ મગજના કોષોને નુકસાન પહોંચાડે છે અને જો તેની સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે જીવલેણ પણ બની શકે છે. ચાલો જાણીએ બ્રેઈન હેમરેજના લક્ષણો, કારણો અને સારવાર વિશે.
મગજનું હેમરેજ શું છે?
બ્રેઈન હેમરેજ ત્યારે થાય છે જ્યારે મગજમાં લોહીના પ્રવાહમાં થોડો અવરોધ આવે છે, જેના કારણે રક્તવાહિનીઓ તૂટી જાય છે. આ સમય દરમિયાન, મગજમાં લોહી ફેલાવા લાગે છે, જેના કારણે મગજની સામાન્ય કામગીરી પ્રભાવિત થાય છે. આ સ્થિતિ ઘણા કારણોસર થઈ શકે છે જેમ કે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, માથામાં ઈજા અથવા રક્ત વાહિનીઓની નબળાઈ.
મગજના હેમરેજના મુખ્ય લક્ષણો
બ્રેઈન હેમરેજના ઘણા લક્ષણો હોઈ શકે છે, જેને ઓળખવા ખૂબ જ જરૂરી છે. જો આ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ તબીબી સહાય લેવી. ગંભીર માથાનો દુખાવો મગજના હેમરેજના સૌથી સામાન્ય લક્ષણોમાંનું એક અત્યંત ગંભીર માથાનો દુખાવો છે.
આ દુખાવો અચાનક શરૂ થઈ શકે છે અને ખૂબ તીવ્ર હોઈ શકે છે. જો માથાનો દુખાવો અસહ્ય હોય અને સામાન્ય દુખાવો ન હોય તો તે બ્રેઈન હેમરેજની નિશાની હોઈ શકે છે.
વિવિધ અવયવોમાં નબળાઈ: જો શરીરના કોઈ એક ભાગમાં અચાનક નબળાઈ કે નિષ્ક્રિયતા અનુભવાય તો તે બ્રેઈન હેમરેજની નિશાની હોઈ શકે છે. ખાસ કરીને હાથ, પગ અથવા ચહેરાની એક બાજુમાં નબળાઈ અનુભવવી મહત્વપૂર્ણ છે.
અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ અથવા અંધત્વ: અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ અથવા સંપૂર્ણ અંધત્વ મગજના હેમરેજ દરમિયાન પણ થઈ શકે છે. જો દૃશ્યતામાં અચાનક ઘટાડો થાય છે, તો તે ગંભીર સમસ્યા બની શકે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
બોલવામાં મુશ્કેલી: બ્રેઈન હેમરેજ દરમિયાન બોલવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે, જેમ કે શબ્દોનો યોગ્ય રીતે ઉચ્ચાર ન કરી શકવો. મગજના તે ભાગમાં દબાણ વધે છે જે વાણી અને સમજણ સાથે સંકળાયેલું છે. ચક્કર અને ઉબકા બ્રેઈન હેમરેજને કારણે ચક્કર અને ઉલ્ટી પણ થઈ શકે છે. મગજમાં વધેલા દબાણને કારણે આવું થાય છે.
ચક્કર અને ઠંડી લાગવીઃ બ્રેઈન હેમરેજને કારણે વ્યક્તિ બેભાન પણ થઈ શકે છે. આ સિવાય શરીરમાં ઠંડક અને પરસેવો પણ થઈ શકે છે.
મગજના હેમરેજને કારણે
બ્રેઈન હેમરેજ થવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. કેટલાક મુખ્ય કારણો છે:
હાઈ બ્લડ પ્રેશર: જો કોઈ વ્યક્તિનું બ્લડ પ્રેશર ઊંચું રહે છે, તો તેનાથી રક્તવાહિનીઓનું દબાણ વધે છે અને તે તૂટી શકે છે. આ બ્રેઈન હેમરેજનું મુખ્ય કારણ છે.
રક્તવાહિનીઓની નબળાઈ: જો કોઈ વ્યક્તિની રક્તવાહિનીઓ નબળી હોય અથવા તેનો વિકાસ અસામાન્ય હોય, તો તે પણ રક્તસ્રાવનું કારણ બની શકે છે.
માથામાં ઈજા જો માથામાં ગંભીર ઈજા હોય તો તે રક્તવાહિનીઓને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેના કારણે બ્રેઈન હેમરેજ થાય છે. મગજમાં ગાંઠો મગજમાં ગાંઠ અથવા ગઠ્ઠો પણ રક્તવાહિનીઓને અસર કરી શકે છે અને હેમરેજનું કારણ બની શકે છે.
લોહીના ગંઠાવા અમુક દવાઓ લેવાથી, જેમ કે લોહીને પાતળું કરનાર, લોહીના ગંઠાઈ જવા સાથે દખલ કરી શકે છે, જે હેમરેજનું જોખમ વધારી શકે છે.
મગજના હેમરેજની સારવાર
મગજના હેમરેજની તાત્કાલિક સારવાર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જલદી તેની સારવાર કરવામાં આવે તેટલું સારું.
ઈમરજન્સી સારવાર: બ્રેઈન હેમરેજના પ્રથમ ચિહ્નો દેખાય કે તરત જ ઈમરજન્સી તબીબી મદદ લેવી જોઈએ. હોસ્પિટલમાં બ્લડપ્રેશર કંટ્રોલ કરવામાં આવે છે અને જરૂર મુજબ સર્જરી કરી શકાય છે.
શસ્ત્રક્રિયા જો રક્તસ્રાવ ગંભીર હોય અથવા મગજ પર દબાણ વધી રહ્યું હોય, તો શસ્ત્રક્રિયા દ્વારા લોહી નીકળી શકે છે. દવાઓ હાઈ બ્લડ પ્રેશર, લોહીના ગંઠાવા અથવા અન્ય સમસ્યાઓની સારવાર માટે દવાઓ આપવામાં આવે છે.
ફિઝિયોથેરાપી અને રિહેબિલિટેશન સારવાર પછી, દર્દીની સામાન્ય સ્થિતિને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે ક્યારેક ફિઝિયોથેરાપીની જરૂર પડે છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
