ધારો કે તમે સવારે ઉઠો અને બાથરૂમમાં જાઓ. ત્યાં જતી વખતે અને શૌચાલયનો ઉપયોગ કરતી વખતે, તમે સાબુના દાણા જેવું કંઈક જોઈ શકો છો. આ દિવસના અન્ય કોઈપણ સમયે પણ થઈ શકે છે. આ પ્રકારની સ્થિતિ જોઈને ઘણા લોકો ડરી જાય છે.
કેટલાક લોકો આ બાબતને નજરઅંદાજ કરે છે. આવું કેમ થાય છે શું આ એ સંકેત છે કે કોઈ ગંભીર રોગ શરીરને કબજે કરી રહ્યો છે? જો અચાનક પેશાબમાં ફીણ દેખાય તો શું કરવું? ડૉ.પ્રતિમ સેનગુપ્તાએ તેમની યુટ્યુબ ચેનલ પર આ અંગે વિગતવાર માહિતી આપી છે. તેઓ શું કહે છે?
ડૉક્ટર પ્રતિમ સેનગુપ્તા સમજાવે છે કે પેશાબ એ આપણા શરીરનું સામાન્ય જૈવિક ઉત્પાદન છે. આના દ્વારા શરીરમાંથી ઘણા મેટાબોલિક કચરાના પદાર્થો બહાર આવે છે.
આ કચરાના પદાર્થોમાં ઘણા પ્રકારના તત્વો હોય છે, જેમ કે ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ, પ્રોટીન વગેરે. ડો. સેનગુપ્તા કહે છે, “પેશાબ સાથે પ્રોટીન છોડવું એ એક સામાન્ય રકમ છે, પરંતુ જો પેશાબ કરતી વખતે વધુ ફીણ બને છે અને તે લાંબા સમય સુધી રહે છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે પેશાબની ગુણવત્તા અને માત્રામાં થોડી સમસ્યા છે.”
પેશાબમાં ફીણ કેમ આવે છે?
પેશાબમાં ઘણા પ્રકારના તત્વો હોય છે જે ફીણ બનાવવા માટે જવાબદાર હોય છે. તેમાં પ્રોટીન, ફોસ્ફેટ, યુરેટ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. ડૉ. સેનગુપ્તા કહે છે, “જ્યારે એવું જોવામાં આવે છે કે આ પ્રકારનું ફીણ બની રહ્યું છે, ત્યારે એવું બની શકે છે કે કિડની તેના કરતાં વધુ પ્રોટીન ફિલ્ટર કરી રહી છે. વધુ ફીણ, તેનો અર્થ એ છે કે વધુ પ્રોટીન બહાર આવી રહ્યું છે.”
પરિણામે શું થાય છે?
જો કિડની યોગ્ય રીતે કામ કરતી નથી, તો આ એક પૂર્વ સંકેત હોઈ શકે છે. ડોક્ટર સેનગુપ્તા જણાવે છે કે પેશાબ અથવા ક્રિએટિનાઇન વધે તે પહેલા જ આપણા શરીરમાં પ્રોટીન લીક થવા લાગે છે.
શું કરવું?
આવી સ્થિતિમાં પહેલા નેફ્રોલોજિસ્ટ (કિડની નિષ્ણાત)ની સલાહ લો. સૌ પ્રથમ ફીણની રચનાનું સાચું કારણ જાણવું જરૂરી છે. પ્રોટીન લિકેજ સિવાયના અન્ય કારણોસર ફીણ બની શકે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
કેટલાક પરીક્ષણો કરીને આને પહેલા તપાસવું મહત્વપૂર્ણ છે. ડૉ. સેનગુપ્તા કહે છે, “જો જાણવા મળે છે કે પેશાબમાં પ્રોટીનની માત્રા બરાબર છે, પરંતુ ફીણ હજુ પણ બની રહ્યું છે, તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. પરંતુ જો રિપોર્ટમાં એવું જોવામાં આવે કે વધુ પડતું પ્રોટીન બહાર આવી રહ્યું છે, તો વ્યક્તિએ તેના વિશે ગંભીરતા દાખવવી જોઈએ.”
પેશાબમાં પ્રોટીન કેમ છોડવામાં આવે છે?
પેશાબમાં પ્રોટીનના પ્રકાશન માટે ઘણા કારણો હોઈ શકે છે:
ગ્લોમેર્યુલર રોગ – આ ગ્લોમેર્યુલર રોગ અથવા અન્ય કોઈપણ કારણોસર ગ્લોમેર્યુલર અસરને કારણે થઈ શકે છે. જો ગ્લોમેર્યુલાઇટિસ થાય છે, તો તે કિડનીના ગ્લોમેર્યુલસ અથવા પટલને અસર કરે છે, તેને સામાન્ય રીતે ફિલ્ટર કરવાનું મુશ્કેલ બનાવે છે.
હાયપરટેન્શન – હાઈ બ્લડ પ્રેશર પણ પ્રોટીન લિકેજનું કારણ બની શકે છે.
ડાયાબિટીસ – જો ડાયાબિટીસની સમસ્યા છે, તો આ સમસ્યા તેના કારણે પણ થઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં શુગરને કંટ્રોલ કરવી જરૂરી છે. આ સમસ્યા ભારતમાં સૌથી વધુ જોવા મળે છે.
રોજિંદા જીવનમાં કયા ફેરફારો લાવવાની જરૂર છે?
માત્ર દવાઓ લેવાથી ફાયદો થશે નહીં. ઉપરાંત, જીવનશૈલી પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.
હલનચલન અને ઊંઘનું ધ્યાન રાખો – સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે તમે પૂરતી ઊંઘ લો. જો તમને પૂરતી ઊંઘ ન મળે, તો સહાનુભૂતિ અને પેરાસિમ્પેથેટિક નર્વસ સિસ્ટમનું સંતુલન પ્રભાવિત થાય છે, જે કિડનીના પટલ પર વધારાનું દબાણ લાવે છે અને પ્રોટીન લિકેજમાં વધારો કરે છે. તમારે ઓછામાં ઓછી 8 કલાકની ઊંઘ લેવી જોઈએ.
બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરો – જો બ્લડ પ્રેશર નિયંત્રિત ન હોય તો, પ્રોટીન લીક થવાનું બંધ થઈ શકશે નહીં.
મીઠાનું સેવન ઓછું કરો – વધુ પડતું મીઠું ખાવાથી ગ્લોમેર્યુલર ઝેરી પ્રોટીન લીક થઈ શકે છે. આ આદતથી શરીરમાં પાણીનો સંચય વધી જાય છે, જેના કારણે હાથ-પગમાં સોજો આવી શકે છે અને કિડનીને નુકસાન થવાનું જોખમ રહે છે. તેથી, યાદ રાખો કે પેશાબમાં ફીણ આવવું એ સારી નિશાની નથી. જો આવું થાય, તો તેને અવગણશો નહીં અને ડૉક્ટરની સલાહ લો. નહિંતર, તે ભવિષ્યમાં ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
