વિશ્વમાં કેન્સરના ઘણા પ્રકાર છે, જેમાંથી સ્ત્રીઓમાં બ્રેસ્ટ કેન્સર ખૂબ સામાન્ય છે. દેશમાં તેના કેસ સતત વધી રહ્યા છે. તે મહિલાઓને સૌથી વધુ અસર કરે છે.
આ દિવસોમાં પ્રખ્યાત ટીવી અભિનેત્રી હિના ખાન પણ બ્રેસ્ટ કેન્સર સામે ઝઝૂમી રહી છે અને તેની સારવાર ચાલી રહી છે. પ્રારંભિક તબક્કામાં કેન્સરની સારવાર શક્ય છે, પરંતુ જ્યારે તે ત્રીજા અને ચાર તબક્કામાં પહોંચે છે, ત્યારે તેની સારવાર શરૂ કરવી અને તેમાંથી સાજા થવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે.
જો કે બ્રેસ્ટ કેન્સરની સારી સારવાર, યોગ્ય દવા, કીમોથેરાપી, રેડિયેશન થેરાપી વગેરે મળે તો દર્દી સાજો થઈ શકે છે. જો વધુ પડતો વિલંબ થાય તો ઘણી સ્ત્રીઓ પોતાનો જીવ પણ ગુમાવે છે.
સ્ત્રીઓમાં બ્રેસ્ટ કેન્સરના પ્રારંભિક સંકેતો
જો કે, જો પ્રથમ તબક્કામાં જ તેના પ્રારંભિક લક્ષણો ઓળખવામાં આવે અને સારવાર શરૂ કરવામાં આવે તો દર્દીને નવું જીવન મળે છે. ઘણી વખત લોકો પાસે તેના વિશે યોગ્ય માહિતી હોતી નથી. આ કારણે સારવારમાં વિલંબ થાય છે, જેનું પરિણામ પછીથી ભયંકર આવે છે.
સીકે બિરલા હોસ્પિટલના ડો.રોહન ખંડેલવાલ કહે છે કે સ્ત્રીઓમાં બ્રેસ્ટ કેન્સર સૌથી સામાન્ય કેન્સર છે. આવું પુરુષોમાં પણ થઈ શકે છે. જો તમે તેને સમયસર ઓળખી લો, તો સારવાર યોગ્ય રીતે કરવામાં આવે છે અને તેની સફળતાની શક્યતા પણ નોંધપાત્ર રીતે વધી જાય છે. સ્તન કેન્સરના પ્રારંભિક લક્ષણો નીચે મુજબ છે-
- બ્રેસ્ટમાં કે બગલમાં ગઠ્ઠો અનુભવવો. તે સામાન્ય રીતે પીડાનું કારણ નથી. જો કે, તમામ ગઠ્ઠો કેન્સરગ્રસ્ત નથી, તેમ છતાં તે કેન્સર છે કે નહીં તે જાણવા માટે પરીક્ષણ કરો.
- બ્રેસ્ટના કદ અથવા આકારમાં ફેરફાર પણ એક સંકેત હોઈ શકે છે.
- આ સિવાય ત્વચાની લાલાશ, ઝાંખા પડવા, બ્રેસ્ટની ત્વચાને નારંગીની છાલ જેવી દેખાવા એ બ્રેસ્ટ કેન્સરના પ્રારંભિક લક્ષણો હોઈ શકે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
- ક્યારેક બ્રેસ્ટ કેન્સર હોય ત્યારે નિપલમાંથી ડિસ્ચાર્જ થાય છે. જો કોઈ ખેંચાણ અથવા લોહી અથવા અન્ય પ્રવાહી સ્રાવ હોય, તો તે ગંભીર બાબત છે.
- જો સ્તનમાં દુખાવો લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે છે અને પીરિયડ્સ સાથે સંબંધિત નથી, તો ચોક્કસપણે ચેકઅપ કરાવો. બગલમાં સોજો અથવા લસિકા ગાંઠો વધવી એ બ્રેસ્ટ કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે.
બ્રેસ્ટ કેન્સરની સારવાર
બ્રેસ્ટ કેન્સરની સારવાર ઘણી રીતે કરી શકાય છે. આમાં, ગાંઠને પ્રથમ સર્જરી દ્વારા દૂર કરવામાં આવે છે. આ સિવાય દર્દીને રેડિયેશન થેરાપી પણ આપવામાં આવે છે. આમાં, કિરણોત્સર્ગનો ઉપયોગ જીવલેણ કેન્સરના કોષોને નષ્ટ કરવા માટે થાય છે.
કીમોથેરાપી કરવામાં આવે છે, જેમાં દવાઓ દ્વારા કેન્સરના કોષોનો નાશ કરવામાં આવે છે. તેમની વૃદ્ધિ અટકાવે છે. તેની સારવાર હોર્મોન થેરાપીથી પણ કરી શકાય છે. આમાં, હોર્મોન એસ્ટ્રોજન અથવા પ્રોજેસ્ટેરોનની અસર ઓછી થાય છે, જેનાથી કેન્સરની વૃદ્ધિ નિયંત્રિત થાય છે.
કઈ ઉંમરે બ્રેસ્ટ કેન્સરનું જોખમ વધારે છે?
- 50 વર્ષથી વધુ ઉંમરની મહિલાઓને બ્રેસ્ટ કેન્સરનું જોખમ વધારે હોય છે. જો પરિવારમાં કોઈને સ્તન કેન્સર થયું હોય તો પણ તેનું જોખમ વધી જાય છે.
- ક્યારેક હોર્મોનલ કારણોસર પણ બ્રેસ્ટ કેન્સર થઈ શકે છે. આમાં, પીરિયડ્સની વહેલી શરૂઆત અને એસ્ટ્રોજન હોર્મોનના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી કેન્સરનું જોખમ વધી શકે છે.
- જે મહિલાઓ વધુ પડતો આલ્કોહોલ પીવે છે, કસરત કરતી નથી, વજન વધારે છે, ખાસ કરીને મેનોપોઝ પછી, બ્રેસ્ટ કેન્સરનું જોખમ વધારે છે.
- જો તમે બ્રેસ્ટ કેન્સરના આ લક્ષણો અને કારણોને જાણી લો અને સમયસર ઓળખી લો તો સારવાર સફળ થઈ શકે છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
