દિલ્હીમાં વાહન પંદર વર્ષ જૂનુ થઈ ગઈ હોય અને તેનું રજીસ્ટ્રેશન વધુ સમયગાળા માટે લંબાવવામાં આવ્યું ન હોય, તો હવે તેને ઘરે રાખવું ગેરકાયદેસર રહેશે.
વાહન સ્ક્રેપિંગ માટેના નવા નિયમો હેઠળ વાહનને તેની ઉંમર પૂરી થયાના 180 દિવસની અંદર રજિસ્ટર્ડ સ્ક્રેપિંગ અથવા કલેક્શન સેન્ટરોમાં ફરજિયાત રીતે જમા કરાવવું આવશ્યક છે.
જો આમ ન કરવામાં આવે તો વાહન માલિક સામે મોટર વાહન અધિનિયમ હેઠળ દંડ લાદવામાં આવી શકે છે. વાહન નોંધણી રદ કરી શકાય છે અને અન્ય કાનૂની કાર્યવાહી પણ થઈ શકે છે.
સ્ક્રેપિંગનું પ્રમાણપત્ર સબમિટ કરવું પડશે
આ સાથે વાહન ઉત્પાદકે દર વર્ષે એક નિશ્ચિત ધોરણ હેઠળ વાહનોના સ્ક્રેપિંગનું પ્રમાણપત્ર પણ સબમિટ કરવું પડશે. ત્યારબાદ જ તેમને નવા વાહનોનું ઉત્પાદન કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે. કૃષિ કાર્યમાં રોકાયેલા વાહનોને આ નિયમોથી મુક્ત રાખવામાં આવ્યા છે.
નવા વાહનોના ઉત્પાદન માટે પરવાનગી
વાહન ઉત્પાદકો માટે દર વર્ષે નિર્ધારિત સંખ્યામાં વાહનોનો સ્ક્રેપ કરવો ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યો છે. જોકે તેમણે આ જાતે કરવું પડશે નહીં પરંતુ દેશના અધિકૃત સ્ક્રેપિંગ કેન્દ્રો પાસેથી પ્રમાણપત્ર ખરીદીને સબમિટ કરવાનું રહેશે. ત્યારબાદ જ તેમને નવા વાહનોનું ઉત્પાદન કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
માપદંડ નિર્ધારીત
નવા સ્ક્રેપિંગ નિયમો હેઠળ વાહનોને સ્ક્રેપ કરવાનો અર્થ એ છે કે સ્ક્રેપ કરેલા વાહનોમાંથી સ્ટીલને સ્ક્રેપ કરવું. આવી સ્થિતિમાં સ્ક્રેપિંગ માટે નક્કી કરાયેલા ધોરણો વાહનોમાં વપરાતા સ્ટીલના પ્રમાણ પર આધારિત છે. અત્યારે વાહન ઉત્પાદકોએ જાહેર કરવું પડશે કે તેઓએ ચોક્કસ વર્ષમાં વાહનોના ઉત્પાદનમાં કેટલું સ્ટીલનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
RTOની દેખરેખ હેઠળ ફિટનેસ ચેક
- આ સ્થિતિમાં મંત્રાલય દ્વારા વાહન ઉત્પાદકો માટે વર્ષ 2025-26 માટે નક્કી કરાયેલા સ્ક્રેપિંગ લક્ષ્યો બિન-પરિવહન વાહનો માટે 2005-06ના વર્ષ અને પરિવહન વાહનો માટે વર્ષ 2010-11ના વર્ષના આધારે નક્કી કરવામાં આવ્યા છે.
- આ સ્થિતિમાં દરેક વાહન ઉત્પાદકે આ વર્ષોમાં વાહનોમાં વપરાતા સ્ટીલના ઓછામાં ઓછા આઠ ટકા સ્ક્રેપ કરવા પડશે.
- આ સાથે જ વાહન ઉત્પાદકો અને રાજ્યોને વાહનોના સ્ક્રેપિંગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નવા પગલાં લેવા અને જાગૃતિ કાર્યક્રમો ચલાવવા માટે પણ કહેવામાં આવ્યું છે.
- તમામ રાજ્યોએ પોતાના ધોરણો અનુસાર વાહનોની ઉંમર નક્કી કરી છે. દિલ્હી-એનસીઆરમાં પંદર વર્ષથી વધુ જૂના પેટ્રોલ વાહનો અને દસ વર્ષથી વધુ જૂના ડીઝલ વાહનોના સંચાલન પર પ્રતિબંધ છે.
- જ્યારે અન્ય રાજ્યોમાં જો વાહન મોટર વાહન અધિનિયમ હેઠળ ફિટ હોય તો તે પંદર વર્ષ પછી પણ રસ્તાઓ પર દોડી શકે છે પરંતુ પંદર વર્ષ પછી RTOની દેખરેખ હેઠળ દર પાંચ વર્ષે તેની ફિટનેસ તપાસવી પડશે.
નવી સ્ક્રેપિંગ નીતિમાં શું છે?
જેમાં જો તે યોગ્ય જણાય તો તેનું રજીસ્ટ્રેશન પાંચ વર્ષ માટે લંબાવી શકાય છે. અત્યારે નવી સ્ક્રેપિંગ નીતિમાં મંત્રાલય દ્વારા નિર્ધારિત વાહનોની સરેરાશ ઉંમર પરિવહન વાહનો માટે મહત્તમ 15 વર્ષ અને બિન-પરિવહન વાહનો માટે 20 વર્ષ છે.
