તમે ઘણા લોકોને લિવરમાં પાણી જમા થવાની સમસ્યા વિશે વાત કરતા સાંભળ્યા હશે. તબીબી ભાષામાં તેને જલોદર કહે છે. આ એવી સ્થિતિ છે જેમાં પેટ પ્રવાહીથી ભરે છે.
જ્યારે લીવર યોગ્ય રીતે કામ ન કરતું હોય ત્યારે આવું થઈ શકે છે. પ્રવાહી પેટની અસ્તર વચ્ચેની જગ્યા ભરે છે, જેના કારણે સોજો અને દુખાવો થાય છે.
જો તમને પહેલેથી જ લિવર સિરોસિસ છે અને તમારું વજન ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યું છે, તો તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ કારણ કે લિવરમાં પાણી જમા થવાનું આ એક મુખ્ય કારણ છે.
પેટની અંદર પેરીટોનિયમ નામની પેશીની ચાદર હોય છે. આ શીટ પેટ, આંતરડા, યકૃત અને કિડની સહિત પેટના ઘણા અંગોને આવરી લે છે. પેરીટોનિયમમાં બે સ્તરો છે.
જલોદરની સમસ્યા ત્યારે થાય છે જ્યારે બે સ્તરો વચ્ચે પ્રવાહી એકઠું થવા લાગે છે. 19 એપ્રિલ વિશ્વ યકૃત દિવસ છે અને આ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ યકૃત સંબંધિત સમસ્યાઓ અને તેના નિવારણ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. આ પ્રસંગે જાણીએ લીવરમાં પાણી કેમ જમા થાય છે, તેના શું ગેરફાયદા છે અને તેનાથી બચવા શું કરવું જોઈએ.
શું યકૃતમાં પ્રવાહી હોવું સામાન્ય છે?
ક્લેવલેન્ડના રિપોર્ટ અનુસાર, સ્વસ્થ લોકોને ભાગ્યે જ લિવર કે પેટમાં પાણી જમા થવાની સમસ્યા હોય છે. વાસ્તવમાં, તે કોઈ રોગનું પરિણામ હોઈ શકે છે. તેનું સૌથી મોટું કારણ સિરોસિસ છે અને લિવરમાં પાણી જમા થવાના લગભગ 80% કેસ સિરોસિસને કારણે થાય છે.
પૂરના જોખમો
સિરોસિસ એ યકૃત અથવા પેટમાં પ્રવાહી રીટેન્શનનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. જો કે, ત્યાં ઘણા જોખમી પરિબળો છે જે તેનું કારણ બની શકે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લીવર રોગ
- હેપેટાઇટિસ બી
- હેપેટાઇટિસ સી
- દારૂના ઉપયોગની વિકૃતિ
- સ્વયંપ્રતિરક્ષા હિપેટાઇટિસ
- કિડની નિષ્ફળતા
- કોલોન કેન્સર
- ચેપ
કારણ શું છે?
યકૃત અથવા પેટમાં પ્રવાહી રીટેન્શનનું સૌથી સામાન્ય કારણ સિરોસિસ છે. વધુમાં, હૃદયની નિષ્ફળતા, કિડનીની નિષ્ફળતા, ચેપ અને કેન્સર સહિત અન્ય ઘણી સ્થિતિઓ છે જે તેનું કારણ બની શકે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
પાણી ભરવાના ગેરફાયદા શું છે?
મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, યકૃત અથવા પેટમાં પ્રવાહીનું સંચય જોખમી નથી. જો કે, કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે લીવરની નિષ્ફળતા અને મૃત્યુ પણ તરફ દોરી શકે છે. જો તેની સારવાર ન કરવામાં આવે તો દર્દીને પેટમાં ઈન્ફેક્શન થઈ શકે છે.
નિવારક પગલાં?
યકૃતમાં પાણીના સંચયના કારણોને રોકવા હંમેશા શક્ય નથી. જો કે, તેના કેટલાક જોખમી પરિબળોને ઘટાડી શકાય છે જેમ કે સિરોસિસ, હૃદય રોગ, પેરીટોનિયલ ચેપ અને નોન-આલ્કોહોલિક લીવર રોગ. આ માટે તમારે નીચે આપેલા ઉપાયો પર કામ કરવું જોઈએ-
- તાજા ફળો અને શાકભાજી વધુ ખાઓ
- ચરબી અને મીઠું વધારે હોય તેવા ખોરાક ખાવાનું ટાળો
- પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ટાળો
- તમારા શરીરના વજનને નિયંત્રિત કરો
- દરરોજ કસરત કરો
- હેપેટાઇટિસના ચેપથી બચવા તમામ પગલાં લો
- દારૂ અને બીયરથી દૂર રહો
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
