શું તમને લાગે છે કે દૂધ કેલ્શિયમનો શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોત છે? ફરી વિચારો! આપણે બાળપણથી સાંભળતા આવ્યા છીએ કે હાડકાંને મજબૂત બનાવવા માટે દૂધ પીવું જરૂરી છે. એમાં કોઈ શંકા નથી કે દૂધમાં કેલ્શિયમ હોય છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કુદરતમાં એવી કેટલીક વસ્તુઓ છે જેમાં દૂધ કરતાં અનેક ગણું વધુ કેલ્શિયમ હોય છે.
કેલ્શિયમની સાથે, તે શરીરને ઘણા જરૂરી પોષક તત્વો અને સ્વાસ્થ્ય લાભો પણ પૂરા પાડે છે. આયુર્વેદ અને ક્લિનિકલ ન્યુટ્રિશન ડૉક્ટર તનુજા ગોહાણે આપણને આ શક્તિશાળી ખોરાક વિશે જણાવી રહ્યા છે જે દૂધ કરતાં વધુ કેલ્શિયમ પૂરું પાડે છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે, કેલ્શિયમ આપણા શરીર માટે એક આવશ્યક ખનિજ છે. તે હાડકાં અને દાંતને મજબૂત બનાવે છે. ઉપરાંત, તે શરીરના ઘણા કાર્યો માટે જરૂરી છે જેમ કે સ્નાયુઓનું યોગ્ય કાર્ય, નર્વસ સિસ્ટમને સ્વસ્થ રાખવી, લોહી ગંઠાઈ જવું અને હૃદયના ધબકારાને નિયંત્રિત કરવું.
કેલ્શિયમની ઉણપ હાડકાંને નબળા બનાવી શકે છે, જે ઓસ્ટીયોપોરોસિસ જેવા રોગો તરફ દોરી શકે છે. તેથી, તમારા આહારમાં પૂરતું કેલ્શિયમ મેળવવું મહત્વપૂર્ણ છે. ડેરી ઉત્પાદનો, ખાસ કરીને દૂધ, કેલ્શિયમના સેવનનો પ્રથમ સ્ત્રોત માનવામાં આવે છે. જો કે, ઘણી સ્ત્રીઓમાં લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતા હોય છે, જે તેમને દૂધ અથવા ડેરી ઉત્પાદનો પચાવવામાં અવરોધે છે.
ઉપરાંત, કેટલીક સ્ત્રીઓ શાકાહારી અથવા કડક શાકાહારી જીવનશૈલીનું પાલન કરે છે અને તેથી ડેરી ઉત્પાદનો ટાળવાનું પસંદ કરે છે. આવા કિસ્સામાં, કેલ્શિયમના શક્તિશાળી વનસ્પતિ-આધારિત સ્ત્રોતો વિશે જાણવું વધુ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે.
(1) તલ: દૂધ કરતાં લગભગ 8 ગણું વધુ કેલ્શિયમ
નાના દેખાતા તલ કેલ્શિયમનો અદ્ભુત સ્ત્રોત છે. તમને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે તલ દૂધ કરતાં લગભગ 8 ગણું વધુ કેલ્શિયમ ધરાવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, 100 ગ્રામ દૂધમાં લગભગ 120 મિલિગ્રામ કેલ્શિયમ હોય છે, જ્યારે 100 ગ્રામ તલના બીજમાં 975 મિલિગ્રામ સુધી કેલ્શિયમ હોઈ શકે છે! આ તે સ્ત્રીઓ માટે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ હોઈ શકે છે જે ડેરી ઉત્પાદનો બિલકુલ ખાતી નથી અથવા ઓછી ખાય છે.
તલ માત્ર કેલ્શિયમથી જ નહીં પરંતુ મેગ્નેશિયમ અને ઝીંક જેવા અન્ય આવશ્યક ખનિજોમાં પણ સમૃદ્ધ છે. મેગ્નેશિયમ હાડકાના સ્વાસ્થ્ય, સ્નાયુઓના કાર્ય અને ઉર્જા માટે જરૂરી છે. ઝીંક રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવામાં અને ઘાને મટાડવામાં મદદ કરે છે.
આ ઉપરાંત, તલના બીજમાં સ્વસ્થ ચરબી, પ્રોટીન અને ફાઇબર પણ ભરપૂર હોય છે, જે પાચન અને હૃદયના સ્વાસ્થ્યને સુધારે છે. તમે તેને સલાડ, સ્મૂધી, ઓટમીલ પર છાંટો અથવા તલના લાડુ અને તલની પેસ્ટ બનાવીને તમારા આહારમાં સામેલ કરી શકો છો.
(2) મોરિંગાના પાંદડા: લીલો સુપરફૂડ
મોરિંગાને “ચમત્કારિક વૃક્ષ” કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેના પાંદડા પોષણનું પાવરહાઉસ છે. તે એક લીલો સુપરફૂડ છે, જે કેલ્શિયમથી ભરપૂર છે. મોરિંગાના પાંદડામાં દૂધ કરતાં વધુ કેલ્શિયમ હોવાનું માનવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, તે વિટામિન A અને Cથી ભરપૂર છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવા અને હાડકાના સ્વાસ્થ્યને જાળવવા માટે જરૂરી છે.
વિટામિન A આંખોની રોશની માટે જરૂરી છે, જ્યારે વિટામિન C એક શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે, જે કોષોને નુકસાનથી બચાવે છે અને કોલેજનનું ઉત્પાદન વધારે છે, જે હાડકાં અને ત્વચા માટે જરૂરી છે.
મોરિંગામાં આયર્ન, પોટેશિયમ અને પ્રોટીન પણ હોય છે. તમે તમારા સ્મૂધીમાં મોરિંગાના પાંદડા ઉમેરી શકો છો, તેને સૂપ અથવા દાળમાં ઉમેરી શકો છો અથવા મોરિંગા પાવડરનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
(૩) ચિયા બીજ: નાના બીજ, મોટા ફાયદા
ચિયા બીજ નાના કાળા બીજ છે, જે તેમના પોષક ફાયદાઓ માટે જાણીતા છે. તે કેલ્શિયમનો બીજો છોડ આધારિત સ્ત્રોત છે. આ નાના બીજ કેલ્શિયમ તેમજ ઓમેગા-૩ ફેટી એસિડ અને ફાઇબરથી ભરપૂર હોય છે. ઓમેગા-૩ ફેટી એસિડ મગજના સ્વાસ્થ્ય માટે સારા છે, બળતરા ઘટાડે છે અને હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે સારા છે. ફાઇબર પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે, કબજિયાત અટકાવે છે અને બ્લડ સુગરને નિયંત્રિત કરે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
જ્યારે પાણીમાં પલાળવામાં આવે છે, ત્યારે ચિયા બીજ ફૂલી જાય છે અને જેલ જેવું પોત ધારણ કરે છે, જેનાથી તેમને સ્મૂધી, ઓટમીલ, દહીં અને પુડિંગ્સમાં ઉમેરવાનું સરળ બને છે. તે હાડકાંને મજબૂત બનાવે છે તેમજ પાચનતંત્રમાં સુધારો કરે છે.
(૪) રાજગીરા/અમરાંથ: આખા છોડનું પ્રોટીન
રાજગીરા, જેને કેટલીક સ્ત્રીઓ દ્વારા અમરાંથ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક અનાજ છે જે ગ્લુટેન-મુક્ત અને પોષક તત્વોથી ભરપૂર છે. તે માત્ર કેલ્શિયમનો સ્ત્રોત જ નથી પણ આખા છોડનું પ્રોટીન પણ છે, જેનો અર્થ છે કે તેમાં શરીરને જરૂરી તમામ નવ આવશ્યક એમિનો એસિડ હોય છે. તે શાકાહારી અને કડક શાકાહારી સ્ત્રીઓ માટે એક ઉત્તમ વિકલ્પ છે.
કેલ્શિયમ ઉપરાંત, રાજગીરામાં આયર્ન અને મેગ્નેશિયમ પણ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. લોહી અને ઉર્જાનું સ્તર વધારવા માટે આયર્ન જરૂરી છે, જ્યારે મેગ્નેશિયમ હાડકાના સ્વાસ્થ્ય અને સ્નાયુઓના કાર્યમાં મદદ કરે છે. તમે રાજગીરાને પોરીજ, પુલાવમાં બનાવી શકો છો અથવા તેના લોટનો ઉપયોગ રોટલી કે પેનકેક બનાવવા માટે કરી શકો છો.
તમારા આહારમાં તલ, મોરિંગાના પાન, ચિયા બીજ અને રાજગીરા જેવા સુપરફૂડ્સનો સમાવેશ કરવાથી તમારા હાડકાં મજબૂત થઈ શકે છે, તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે, પાચનમાં સુધારો થાય છે અને સ્વસ્થ જીવન જીવી શકાય છે. આગલી વખતે જ્યારે તમે કેલ્શિયમના સ્ત્રોત વિશે વિચારો છો, ત્યારે આ શક્તિશાળી વનસ્પતિ આધારિત વિકલ્પોનો વિચાર કરો.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
