કેન્સર એ એક સામાન્ય રોગ છે, પરંતુ તેના પરિણામો ઘાતક હોઈ શકે છે. ઉપરાંત, તેની સારવાર જટિલ છે. જો કે, જો આ રોગની વહેલી શોધ થઈ જાય, તો પુનઃપ્રાપ્તિની શક્યતા વધારે છે. વાસ્તવમાં, કેન્સરના લક્ષણો જુદી જુદી રીતે પ્રગટ થાય છે, તેથી તેમને જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે જેથી યોગ્ય સારવાર થઈ શકે.
ડૉ. અનિલ ડી’ક્રૂઝ, ડાયરેક્ટર ઓન્કોલોજી અને સિનિયર કન્સલ્ટન્ટ હેડ એન્ડ નેક ઓન્કોલોજી, એપોલો હોસ્પિટલ્સ નવી મુંબઈ, કેટલાક લક્ષણો સમજાવે છે જેના વિશે દરેકને જાણ હોવી જોઈએ.
(1) મોઢામાં અલ્સર, ગઠ્ઠો અથવા અસામાન્ય રંગમાં ફેરફાર:
ઘણી વખત લોકો અમુક લક્ષણોને નાની સમસ્યા સમજીને અવગણના કરે છે. આમાંથી એક છે એસિડિટી અથવા મોંની અંદર અચાનક લાલ કે સફેદ ફોલ્લીઓ. આ મોઢાના કેન્સરના ચિહ્નો હોઈ શકે છે. તેથી, જો આવા કોઈ લક્ષણો જીભ, હોઠ અથવા મોંની અંદર દેખાય તો તેને ગંભીરતાથી લો.
(2) સ્તનમાં અસાધારણતા:
ઘણા લોકો સ્તનમાં ગઠ્ઠો અથવા સ્તનની ડીંટડીમાંથી અસામાન્ય સ્રાવની અવગણના કરે છે. પરંતુ તે સ્તન કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે, જે સ્ત્રીઓમાં કેન્સરનો સૌથી સામાન્ય પ્રકાર છે. તેથી, નિયમિત ચેકઅપ કરાવવું જોઈએ અને કોઈપણ અસામાન્ય ફેરફારો ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
(3) શરીરના કોઈપણ છિદ્રમાંથી અસામાન્ય રક્તસ્ત્રાવ:
માસિક સ્રાવ સિવાય શરીરના કોઈપણ છિદ્ર (નાક, મોં, કાન)માંથી લોહી નીકળતું હોય તો તેને ગંભીરતાથી લેવું. મળ અથવા પેશાબમાં લોહી પણ કેન્સરનું લક્ષણ હોઈ શકે છે. કેન્સરનો પ્રકાર તે શરીરના અસરગ્રસ્ત ભાગ અને અન્ય પરિબળો પર આધારિત છે.
(4) ત્વચા પર નવા ગઠ્ઠો અથવા ફોલ્લીઓ:
જો ત્વચામાંથી અસામાન્ય રક્તસ્રાવ, ફ્લેકી સ્કિન, ડાર્ક સ્પોટ્સ અથવા મોલ્સ નીકળવા લાગે તો તે સ્કિન કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં સમયસર તબીબી તપાસ કરાવવી જરૂરી છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
(5) અચાનક વજન ઘટવું, ભારે થાક અથવા ભૂખ ન લાગવી:
જો પૂરતી ઊંઘ અથવા આરામ કર્યા પછી પણ થાક ચાલુ રહે તો તે કેન્સરનું લક્ષણ હોઈ શકે છે. એ જ રીતે અચાનક વજન ઘટવું કે ભૂખ ન લાગવી એ પણ હળવાશથી ન લેવું જોઈએ.
આ રેનલ (કિડની), જઠરાંત્રિય માર્ગ, હિમેટોલોજિક, કોલોરેક્ટલ અથવા ફેફસાના કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
(6) ગળફામાં સતત ઉધરસ અને લોહી:
જો સતત ઉધરસ ચાલુ રહે તો તે ગળાની તકલીફનો સંકેત હોઈ શકે છે. જો ઉધરસ સારી થતી નથી, તો તમારે ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી જોઈએ. જો લાળમાં લોહી હોય તો તે સામાન્ય શરદી, ફ્લૂ, પ્રદૂષણ, ધૂમ્રપાનની ટેવને કારણે હોઈ શકે છે. પરંતુ તે ફેફસાના કેન્સરનું લક્ષણ પણ હોઈ શકે છે.
(7) આંતરડાના કેન્સરના લક્ષણો:
જો આંતરડાની આદતોમાં અચાનક ફેરફાર થાય, જેમ કે વારંવાર પેશાબ કરવાની જરૂરિયાત અનુભવવી, સતત ઝાડા અથવા કબજિયાત રહે છે, તો તેને અવગણવું જોઈએ નહીં. એ જ રીતે મળ કે પેશાબમાં લોહી હોય તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. આ લક્ષણો પ્રોસ્ટેટ, મૂત્રાશય અથવા ગુદાના કેન્સરના ચિહ્નો હોઈ શકે છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
