ડૉ. શિવ કુમાર સરીન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ લિવર ઍન્ડ બિલીયરી સાયન્સ, નવી દિલ્હીના ડિરેક્ટર છે અને દેશના સૌથી જાણીતા યકૃત ડૉક્ટરોમાંના એક છે. ડૉ.સરીને ઓન યોર બોડી નામનું પુસ્તક લખ્યું છે. આ પુસ્તકમાં તેમણે જીવન બચાવવાની ઘણી ટિપ્સ આપી છે.
શરીરના સૌથી મહત્વના અંગ લીવરને કેવી રીતે નુકસાન થાય છે તે પણ જણાવવામાં આવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે જો તમે લીવરને ખુશ રાખશો તો તમારું જીવન પણ ખુશ રહેશે. જો તમે લીવરને તકલીફ આપો છો, તો તમે પણ પરેશાન થશો.
તેમણે લખ્યું છે કે આજે લોકોની જીવનશૈલી એટલી ખરાબ છે કે દર ચારમાંથી ત્રણ પુખ્ત વયના લોકોને ફેટી લિવરની બીમારી છે. તેનું સૌથી મોટું કારણ ખાનપાન અને ખરાબ જીવનશૈલી છે. ડો.સરીને લીવરને સ્વસ્થ બનાવવા માટે લાઈફલાઈન પણ આપી છે.
કઈ આદતો લીવરને નુકસાન પહોંચાડે છે?
ડો.શિવ કુમાર સરીને જણાવ્યું કે તમારી સૌથી ખરાબ આદત જે લીવરને નુકસાન પહોંચાડે છે તે ખાવાની ટેવ અને બેઠાડુ શરીર છે. જ્યાં સુધી તમે તમારા શરીરને ખસેડો ત્યાં સુધી તમારું લિવર અને શરીરના અન્ય ભાગો યોગ્ય રીતે કામ કરશે નહીં. ક્રિયામાં જ વરદાન છે. તેથી દૈનિક કસરત ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
આ સિવાય જો તમે વધુ પડતું ઓઇલી ફૂડ, તળેલું ફૂડ, પેકેજ્ડ ફૂડ, પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ખાઓ છો તો તે તમારા લિવર પર વધારાનું દબાણ કરશે. આનાથી લીવરને ભારે નુકસાન થશે. તેથી, આ વસ્તુઓ છોડી દો અથવા ઓછી કરો.
ત્રીજી આદત છે ડોકટરોની સલાહ લીધા વગર દવાઓ લેવી. પેઇનકિલર્સ અને એન્ટિબાયોટિક્સ સીધા જ લીવરને નબળું પાડે છે. આનાથી લીવર પર ઘણું દબાણ આવે છે. આ સિવાય ટીબીની દવા પણ લીવરને નુકસાન પહોંચાડે છે. તેથી, આ દવાઓને છેલ્લા વિકલ્પ તરીકે લો.
લીવરને નુકસાન થવાનું પાંચમું સૌથી મોટું કારણ દારૂનું સેવન છે. આલ્કોહોલથી લીવરને સૌથી વધુ નુકસાન થાય છે. જો કે, આલ્કોહોલ શરીરના દરેક અંગને નુકસાન પહોંચાડે છે.
લીવરને આ જીવનરેખાઓની જરૂર છે.
ડૉ. એસ. ના. સરીન જણાવે છે કે લીવરને સ્વસ્થ રાખવા માટે ચાર મુખ્ય લાઈફલાઈન જરૂરી છે. સૌ પ્રથમ સ્વસ્થ આહાર લેવો. ખોરાક: દરરોજ તાજા લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજીનું સેવન કરો.
આ પછી તાજા ફળોનું સેવન કરો અને અન્ય વસ્તુઓ ઘરે બનાવીને ખાઓ. વધારે તેલ ન ખાવું. વ્યાયામ તમારી બીજી જીવનરેખા છે. શરીરમાં જેટલી હિલચાલ હશે, સ્વાસ્થ્યમાં તેટલા વધુ આશીર્વાદ મળશે. તેથી નિયમિત કસરત કરો. વધુ પડતો પરસેવો થતો હોય તેવી કસરત લીવરને મજબૂત બનાવશે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
ત્રીજી જીવનરેખા તમારી જીવનશૈલી છે. જો તમે તણાવમાં રહેશો અને નિરાંતની ઊંઘ ન લો તો તમારા લીવરને ચોક્કસપણે નુકસાન થશે. તેથી તંદુરસ્ત જીવનશૈલી બનાવો. રાત્રે શાંતિપૂર્ણ ઊંઘ લો. સવારે ઉઠીને યોગ અને કસરત કરો. કામ કરો અથવા આનંદથી અભ્યાસ કરો. ચિંતા, હતાશામાં ન રહો.
દવા એ યકૃત માટે ચોથી જીવનરેખા છે. જો તમે લીવરની બીમારીથી પીડિત હોવ તો ડોક્ટરની સલાહ લો અને દવા લો. જો તમે પ્રથમ ત્રણ લાઈફલાઈનને યોગ્ય રીતે ફોલો કરો તો લીવરને નુકસાન નહીં થાય. પરંતુ જો લીવરમાં સમસ્યા હોય તો તેની સારવાર કરાવો.
દર વર્ષે લીવર ટેસ્ટ કરાવો
ડૉ.સરીન કહે છે કે દરેક પુખ્ત વ્યક્તિએ વર્ષમાં એક વખત લિવર ફંક્શન ટેસ્ટ કરાવવો જોઈએ. આ સાથે, SGPT ટેસ્ટ એટલે કે સીરમ ગ્લુટામાઈન પાયરુવિક ટ્રાન્સમિનેઝ કરાવવો જોઈએ.
આ બતાવે છે કે લોહીમાં સીરમ ગ્લુટામાઇન કેટલું હાજર છે. આ બતાવે છે કે તમારું લીવર કેટલું સ્વસ્થ છે. સમય સમય પર તેનું પરીક્ષણ કરવું જોઈએ.
લીવરની બિમારી શરીરમાં ખૂબ પાછળથી જોવા મળે છે પરંતુ જો તમે CGPT ટેસ્ટ કરાવતા રહેશો તો સમય પહેલા તે જાણી શકાય છે. તેથી લિવર સિરોસિસ અને લિવર કેન્સર જેવી બીમારીઓથી બચી શકાય છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
