ચણાની દાળનો ઇતિહાસ હજારો વર્ષ જૂનો છે. તેનો ઉલ્લેખ વૈદિક ગ્રંથોમાં જોવા મળે છે અને હડપ્પા સંસ્કૃતિના ખોદકામમાં પણ તેના પુરાવા મળી આવ્યા છે. આ દર્શાવે છે કે ભારતીય સંસ્કૃતિમાં તેનો ઉપયોગ ફક્ત ખોરાક તરીકે જ નહીં પણ દવા તરીકે પણ થતો હતો.
દક્ષિણમાં તેને ગરીબોની નાડી કહેવામાં આવે છે પરંતુ તેના છુપાયેલા ગુણો તેને સમાજના દરેક વર્ગ માટે અમૂલ્ય બનાવે છે. આ કઠોળનો ઉપયોગ કર્ણાટક, આંધ્રપ્રદેશ, છત્તીસગઢ અને હિમાલયના પ્રદેશોમાં વ્યાપકપણે થાય છે.
પોષણનું પાવરહાઉસ
કુલથી દાળ માત્ર પ્રોટીનનો સસ્તો સ્ત્રોત નથી, પરંતુ તેમાં એવા પોષક તત્વો પણ છે જે શરીરને અંદરથી સ્વસ્થ અને મજબૂત બનાવે છે:
પ્રોટીન: સ્નાયુઓ અને પેશીઓના નિર્માણમાં મદદરૂપ.
આયર્ન: એનિમિયા સામે લડવા માટે અત્યંત ફાયદાકારક.
કેલ્શિયમ અને ફોસ્ફરસ: હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં મદદરૂપ.
ફાઇબર: પાચન સુધારે છે અને કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરે છે.
પોટેશિયમ અને મેગ્નેશિયમ: બ્લડ પ્રેશરને સંતુલિત કરવામાં મદદરૂપ.
કુલથી અને આયુર્વેદ: એક ઊંડો સંબંધ
આયુર્વેદમાં, કુલથીને પથરી, સ્થૂળતા, પાઈલ્સ, હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ અને ડાયાબિટીસ જેવા રોગોમાં અત્યંત અસરકારક માનવામાં આવે છે. ચાલો તેના કેટલાક મુખ્ય આયુર્વેદિક ફાયદાઓ સમજીએ-
(૧) કિડની સ્ટોન સોલ્યુશન
ચણામાં હાજર ફેનોલિક એસિડ અને ફ્લેવોનોઈડ્સ કિડનીના પત્થરોને તોડવામાં અને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. રાતભર પલાળેલા ચણાનું પાણી પીવાથી ખાસ ફાયદો થાય છે.
(૨) કોલેસ્ટ્રોલ અને હૃદયનું સ્વાસ્થ્ય
ચણામાં રહેલું ફાઇબર LDL (ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ) ને નિયંત્રિત કરે છે. સવારે ખાલી પેટે તેનું પાણી પીવાથી હૃદયમાં અવરોધનું જોખમ ઓછું થઈ શકે છે.
(૩) ડાયાબિટીસ માટે વરદાન
આ દાળ ધીમે ધીમે પચતા કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને ફાઇબરથી ભરપૂર છે જે લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને સ્થિર કરવામાં મદદ કરે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
(૪) વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે
ફાઇબરથી ભરપૂર હોવાથી, ચણા તમને લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું અનુભવ કરાવે છે અને ચયાપચયમાં સુધારો કરીને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
(૫) હાડકાં અને લોહીને મજબૂત બનાવે છે
તેમાં ભરપૂર માત્રામાં કેલ્શિયમ અને આયર્ન હોય છે જે હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં અને શરીરમાં લોહીનું પ્રમાણ વધારવામાં મદદ કરે છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
