ઉનાળો પોતાની સાથે સૂર્યપ્રકાશ, ગરમી અને રોગો પણ લાવે છે. ઉનાળામાં પેટના રોગો સામાન્ય છે, જેમ કે ગેસ, ઝાડા અને ઉલટી. ઉનાળામાં થતી સૌથી સામાન્ય સમસ્યા ઝાડા છે.
આમાં, વ્યક્તિ વારંવાર મળ કાઢે છે, તે પણ પાતળા સ્વરૂપમાં. જો સમયસર તેની સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે ગંભીર સ્વરૂપ ધારણ કરી શકે છે. અતિશય ગરમીને કારણે પાચનક્રિયામાં ખલેલ પહોંચે છે, જેના કારણે પેટ ખરાબ થાય છે.
જ્યારે તમારી પાચનક્રિયા બગડે છે, ત્યારે તમારા આખા દિવસની દિનચર્યા ખોરવાઈ જાય છે કારણ કે તમારો અડધો સમય શૌચાલયમાં પસાર થાય છે. ચાલો જાણીએ આ રોગના કારણો, લક્ષણો અને નિવારણ.
ઝાડા થવાના કારણો
૧. ચેપ
ઉનાળામાં ચેપનું જોખમ વધી જાય છે. બેક્ટેરિયા અને વાયરસ પરસેવામાં ખીલે છે, જે શરીરમાં પ્રવેશ કરે તો ઝાડા થઈ શકે છે.
૨. દૂષિત ખોરાક અને પાણી
ઉનાળામાં ઘણીવાર સ્વચ્છ પાણીની અછત રહે છે. તે જ સમયે, જો તમે આ ઋતુમાં બહાર તળેલું ખોરાક ખાઓ છો, તો પેટનો pH પણ ખલેલ પહોંચે છે. આ બે કારણોસર, લૂઝ મોશનની સમસ્યા થાય છે.
૩. પાચનતંત્ર ખરાબ થવું અથવા ખોરાકની એલર્જી
ઉનાળામાં તાપમાન વધે છે. જો પાણી યોગ્ય રીતે ન પીવામાં આવે તો પાચનક્રિયા પર અસર પડે છે. પાણીનો અભાવ પણ ઢીલાશનું કારણ બની શકે છે.
૪. વધુ પડતું તળેલું કે મસાલેદાર ખોરાક ખાવું
આ ઋતુમાં બહારનો ખોરાક ખાવાથી આપણી પાચનક્રિયા સારી નથી હોતી. એવું કહેવાય છે કે ઉનાળામાં આપણે હળવો અને આંતરડાને અનુકૂળ ખોરાક લેવો જોઈએ, પરંતુ લોકો એટલો બધો મસાલેદાર ખોરાક ખાય છે કે તેમને ઝાડા અને ઉલટી જેવી સમસ્યાઓ થાય છે.
૫. તણાવ અથવા ચિંતા
તણાવ પણ લૂઝ મોશનનું એક કારણ છે. આરોગ્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે જો માનસિક સ્વાસ્થ્ય સારું હશે તો આંતરડાનું સ્વાસ્થ્ય પણ સારું રહેશે. વધુ પડતા તણાવમાં રહેવાથી આપણું પાચનતંત્ર પ્રભાવિત થાય છે.
પ્રારંભિક ચિહ્નો
- વારંવાર પાતળા મળ.
- પેટમાં દુખાવો અથવા ખેંચાણ.
- તાવ.
- ઉલટી.
- શરીરમાં નબળાઈ કે ચક્કર આવવા.
ડિહાઈડ્રેશનના ચિહ્નો
લૂઝ મોશન પછી, શરીરમાં પાણીની ઉણપ થાય છે, જેના કારણે ડિહાઇડ્રેશનની સમસ્યા સામાન્ય છે. જો તમે ડિહાઇડ્રેટેડ છો, તો તમને શુષ્ક મોં અને પેશાબ ઓછો થવા જેવા લક્ષણો જોવા મળી શકે છે.
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
મેદાંતા લખનૌના ગેસ્ટ્રોએન્ટેરોલોજીના આસિસ્ટન્ટ કન્સલ્ટન્ટ ડૉ. આલોક કુમાર સિંઘ સમજાવે છે કે ઉનાળા દરમિયાન ગરમીના મોજા અને સૂર્યપ્રકાશથી બચવું આપણા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
જે લોકો દિવસ દરમિયાન લાંબા સમય સુધી બહાર રહે છે તેઓ પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ ગુમાવે છે. આનાથી પાચન સંબંધિત સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. જો લૂઝ મોશન શરૂઆતના તબક્કામાં હોય તો તેને ઘરે જ મટાડી શકાય છે.
ઘરેલું ઉપચાર
- ORS સોલ્યુશન પીવો – શરીરમાં પાણી અને મીઠાની ભરપાઈ કરે છે.
- દહીં કે છાશમાં સારા બેક્ટેરિયા હોય છે જે પાચનમાં સુધારો કરે છે.
- ચોખાનું પાણી, આખા દાળનું પાણી – હલકું અને પચવામાં સરળ.
- પાકેલા કેળા અને સફરજન – ઝાડાને નિયંત્રિત કરે છે.
- આદુ પાણી અથવા વરિયાળીનું પાણી – પેટમાં રાહત આપે છે.
શું ન ખાવું?
- તળેલું, મસાલેદાર ખોરાક.
- દૂધ કે ભારે વસ્તુઓ.
- કેફીન, ઠંડા પીણાં.
- બહારનો કે વાસી ખોરાક ખાવો.
ડૉક્ટરને ક્યારે મળવું?
- જો ઝાડા 2-3 દિવસથી વધુ સમય સુધી રહે.
- ખૂબ જ તાવ આવે છે અથવા રક્તસ્ત્રાવ થાય છે.
- જો બાળક કે વૃદ્ધ વ્યક્તિ ખૂબ જ નબળી પડી જાય.
- ઉલટી પણ સતત થઈ રહી છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
