શરીરને સ્વસ્થ રહેવા માટે વિવિધ વિટામિન્સની જરૂર હોય છે. આવા જ એક ફાયદાકારક વિટામિન વિટામિન B12 છે જેને કોબાલામીન પણ કહેવાય છે. શરીરને આ વિટામિનની વિવિધ રીતે જરૂર હોય છે.
વિટામિન B12 લાલ રક્તકણોના નિર્માણમાં મદદ કરે છે, તે ડીએનએ સંશ્લેષણમાં મદદ કરે છે અને નર્વસ સિસ્ટમને પણ તેનાથી લાભ મળે છે. જો શરીરમાં વિટામીન B12 ની ઉણપ હોય તો તેની બાહ્ય અને આંતરિક અસરો દેખાવા લાગે છે.
આવી સ્થિતિમાં, વિટામિન B12 ની ઉણપને સમયસર ઓળખવામાં આવે છે અને તેને પૂર્ણ કરવાના પ્રયત્નો કરવામાં આવે છે. અહીં જાણો શરીરમાં વિટામિન B12 ની ઉણપના લક્ષણો શું છે અને આ ઉણપને દૂર કરવા માટે ખોરાકમાં કઈ વસ્તુઓનો સમાવેશ કરી શકાય.
વિટામિન B12ની ઉણપના લક્ષણો
નબળાઈ અને થાક – વિટામીન B12 ની ઉણપને કારણે શરીર નબળું પડવા લાગે છે અને વ્યક્તિ હંમેશા થાક અનુભવે છે. હલકું કામ કર્યા પછી પણ વ્યક્તિ ખૂબ થાકી જાય છે.
ત્વચા પીળી થઈ જાય છે- લાલ રક્તકણોના ઉત્પાદન માટે શરીરને વિટામિન B12ની જરૂર પડે છે. આવી સ્થિતિમાં જો શરીરમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ હોય તો ત્વચા પર પીળાશ દેખાવા લાગે છે.
આંખોમાં પીળોપણું – વિટામિન B12 ની ઉણપનું એક લક્ષણ છે આંખોમાં પીળાશ દેખાવા. આ વિટામિનની ઉણપથી આંખોનો સફેદ ભાગ પીળો પડવા લાગે છે.
મોઢામાં ચાંદા – જો મોઢામાં ચાંદા દરરોજ અને જરૂર કરતાં વધુ દેખાવા લાગે તો તે વિટામિન B12ની ઉણપનું પણ લક્ષણ છે. જ્યારે મોઢામાં અલ્સર દેખાય છે, ત્યારે કંઈપણ ખાવું કે પીવું મુશ્કેલ બને છે અને દુખાવો થાય છે.
હાથ-પગમાં કળતર છે – આ વિટામિન B12નું સૌથી મોટું લક્ષણ છે. વિટામિન B12 ની ઉણપ ચેતાતંતુઓને અસર કરે છે. જેના કારણે હાથ-પગમાં કળતરની લાગણી થાય છે અને શરીર પર કીડીઓ ચઢી રહી હોય તેવો અનુભવ થાય છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવા લાગે છે – વિટામીન B12 ની ઉણપને કારણે થોડો સમય ચાલવા અથવા હળવું કામ કર્યા પછી પણ શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે.
કબજિયાત અથવા ઝાડા – પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓ B વિટામિન B12 ની ઉણપનું લક્ષણ છે. આ વિટામિનની ઉણપ આંતરડાના સ્વાસ્થ્યને અસર કરે છે, જે કબજિયાત અથવા ઝાડા તરફ દોરી શકે છે.
ભૂખ ન લાગવી – જો શરીરમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ હોય તો ભૂખ પણ ન લાગવા લાગે છે. સંતુલિત આહાર લેવો અથવા સમયસર ખોરાક લેવો પડકારજનક લાગે છે.
મૂડ પર અસર કરે છે – વિટામિન B12 ની ઉણપ માત્ર શારીરિક જ નહીં પરંતુ માનસિક સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. આ વિટામિનની ઉણપ મૂડ સ્વિંગ, ડિપ્રેશન અને ચિંતા અથવા બળતરાની લાગણી તરફ દોરી જાય છે.
વિટામિન B12ની ઉણપના કિસ્સામાં શું ખાવું?
- વિટામિન B12 ની ઉણપને પૂરી કરવા માટે દૂધ, દહીં અને પનીર વગેરેનો આહારમાં સમાવેશ કરી શકાય છે. આ વિટામિનની ઉણપને પૂરી કરવામાં દૂધ અને દૂધની બનાવટો મદદરૂપ થાય છે.
- ઈંડાને પણ આહારનો ભાગ બનાવી શકાય છે. દરરોજ 2 ઈંડા ખાવાથી પણ શરીરને વિટામિન B12 સારી માત્રામાં મળે છે.
- ચિકન ખાવાથી શરીરને વિટામિન B12 પણ મળે છે. તમે તમારા આહારમાં ટુના, સૅલ્મોન, ટ્રાઉટ અને સારડીન જેવી માછલીઓનો પણ સમાવેશ કરી શકો છો.
- સોયા મિલ્કનું સેવન કરવાથી શરીરને વિટામિન B12 પણ મળે છે.
- વિટામિન B12 મેળવવા માટે ગાજર અને બીટરૂટનો રસ પી શકાય છે. આ રસથી સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે.
- વિટામિન B12 મેળવવા માટે લીલા શાકભાજીનો રસ પી શકાય છે. નારિયેળ પાણીને પણ આહારનો ભાગ બનાવી શકાય છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
