કેબિનેટની બેઠક બાદ સરકારે લોકસભા ચૂંટણીનું નોટિફિકેશન અમલમાં આવતા પહેલા કેન્દ્રીય કર્મચારીઓના ડીએની જાહેરાત કરી હતી. સરકારે કર્મચારીઓનો ડીએ 46 ટકાથી વધારીને 50 ટકા કર્યો છે. તે 1 જાન્યુઆરી, 2024 થી અમલમાં આવ્યો છે.
કેન્દ્ર સરકારે લાખો કર્મચારીઓનું મોંઘવારી ભથ્થું (DA) વધારીને 50% કર્યું છે. સરકારે માર્ચના પહેલા સપ્તાહમાં આની જાહેરાત કરી હતી. તે 1 જાન્યુઆરી, 2024 થી દેશભરના કેન્દ્રીય કર્મચારીઓ માટે લાગુ કરવામાં આવ્યું છે. નિયમો મુજબ, જ્યારે DA 50% સુધી પહોંચે છે, ત્યારે હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ (HRA) અને કેટલાક ભથ્થાંમાં પણ ફેરફાર થાય છે. ડીએમાં વધારો કર્યા બાદ હવે કેન્દ્રીય કર્મચારીઓ અન્ય ભથ્થાઓમાં પણ ફેરફારની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
એચઆરએ બદલવાનો કોઈ આદેશ આવ્યો નથી
ડીઓપીટી દ્વારા ભથ્થાઓની યાદી પહેલેથી જ બહાર પાડવામાં આવી છે. આ મહિને ડીએમાં વધારો થયા બાદ તેમાં સુધારો કરવામાં આવશે. જોકે, HRAમાં ફેરફાર અંગે હજુ સુધી કોઈ ઓર્ડર આવ્યો નથી. હવે સવાલ એ છે કે શું કેન્દ્ર સરકાર HRAમાં થયેલા ફેરફારો વિશે અલગથી માહિતી આપશે. કારણ કે ડીએ 50% સુધી પહોંચી ગયું છે? આવી સ્થિતિમાં HRAમાં કેટલો વધારો થશે? આ એક મોટો પ્રશ્ન છે. ચાલો જાણીએ આ સવાલોના જવાબ-
જ્યારે DA 50% સુધી પહોંચે ત્યારે HRA માં ફેરફાર નિશ્ચિત
જ્યારે કેન્દ્રીય કર્મચારીઓનો DA 50% સુધી પહોંચે ત્યારે HRAમાં ફેરફાર નિશ્ચિત છે. પરંતુ તમારા માટે એ જાણવું અગત્યનું છે કે DAમાં ફેરફાર શહેરની શ્રેણી અનુસાર કેન્દ્રીય કર્મચારીઓના HRAને અસર કરે છે. આ શહેર એ છે જ્યાં કર્મચારી અને તેનો પરિવાર રહે છે.
HRA ની ગણતરી માટે, અમુક પરિબળોના આધારે શહેરોને X, Y અને Z શ્રેણીઓમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યા છે. 7મા પગાર પંચ મુજબ, 1 જુલાઈ, 2017 થી અમલમાં આવતા, કેટેગરી X, Y અને Z શહેરો માટે HRA અનુક્રમે મૂળ પગારના 24%, 16% અને 8% કરવામાં આવ્યો છે.
HRA જૂના દર મુજબ ગણવામાં આવે છે
બાદમાં, જ્યારે DA 25% પર પહોંચ્યું, ત્યારે X, Y અને Z શહેરોમાં HRA દરો અનુક્રમે મૂળભૂત પગારના 27%, 18% અને 9% કરવામાં આવ્યા. તેથી, જો કોઈ કર્મચારીનો મૂળ પગાર રૂ. 35,000 છે, તો તેને શહેરની શ્રેણી અનુસાર જે HRA મળશે તે નીચે મુજબ હશે-
1.) X શ્રેણીના શહેરો માટે, રૂ. 35,000 ના 27% એટલે કે રૂ. 9,450
2.) Y શ્રેણીના શહેરો માટે, રૂ. 35,000 ના 18% એટલે કે રૂ. 6,300
3.) Z શ્રેણીના શહેરો માટે, રૂ. 35,000 ના 9% એટલે કે રૂ. 3,150
આ રીતે X કેટેગરીના શહેર માટે HRA 9,450 રૂપિયા, Y કેટેગરીના શહેરો માટે 6,300 રૂપિયા અને Z પ્રકારના શહેર માટે 3,150 રૂપિયા હશે. પરંતુ હવે સાતમા પગાર પંચની ભલામણ મુજબ, જ્યારે DA 50% છે, ત્યારે X, Y અને Z શ્રેણીના શહેરો માટે HRA દર અનુક્રમે 30%, 20% અને 10% સુધી વધારવા જોઈએ.
નવા દર મુજબ HRA ગણતરી
હવે નવા દર મુજબ, કેન્દ્રીય કર્મચારીઓને રૂ. 35,000ના મૂળ પગાર પર સંશોધિત HRA આપવામાં આવશે. ચાલો નવા દર મુજબ ગણતરી જોઈએ-
1.) X શ્રેણીના શહેરો માટે, રૂ. 35,000 ના 30% એટલે કે રૂ. 10,500
2.) Y શ્રેણીના શહેરો માટે, રૂ. 35,000 ના 20% એટલે કે રૂ. 7,000
3.) Z શ્રેણીના શહેરો માટે, રૂ. 35,000 ના 10% એટલે કે રૂ. 3,500
પગારમાં કેટલો તફાવત હશે?
આ રીતે X ટાઈપ સિટી માટે HRA વધીને 10,500 રૂપિયા, Y ટાઈપ સિટી માટે તે વધીને 7,000 રૂપિયા અને Z ટાઈપ સિટી માટે તે વધીને 3,500 રૂપિયા થઈ જશે. એટલે કે X ટાઈપ શહેરમાં રહેતા લોકોને દર મહિને 1050 રૂપિયા વધુ મળશે. વાર્ષિક ધોરણે તે 12600 રૂપિયા છે. તેવી જ રીતે, વાય કેટેગરીના લોકો માટે તે રૂ. 6,300 થી વધીને રૂ. 7,000 થયો છે. વાર્ષિક 8400 રૂપિયાનો તફાવત હતો. એ જ રીતે, ઝેડ કેટેગરીના લોકો માટે, તે રૂ. 3,150 થી વધીને રૂ. 3,500 અને વાર્ષિક રૂ. 4200 નો વધારો થયો છે.
