ઘણી વખત દર્દી સારવાર માટે એલોપેથિક ડોક્ટર પાસે જાય છે. જ્યારે એલોપેથિક સારવાર કરાવ્યા પછી પણ તેની તબિયતમાં કોઈ સુધારો થતો નથી, ત્યારે તે આયુર્વેદિક સારવાર તરફ વળે છે, દર્દીને લાગે છે કે તેનો રોગ ઠીક થઈ ગયો છે.
તેથી, આવું ન થાય અને નુકસાનકારક આડઅસરથી બચવા માટે, રોગની શરૂઆતમાં આયુર્વેદિક સારવાર કરાવવી જરૂરી છે. આ 3 દવાઓના મિશ્રણનું સેવન કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય શિયાળામાં છે. ચાલો તેના વિશે જાણીએ…
આ 3 ખૂબ જ ઉપયોગી દવાઓ બનાવવા માટે જરૂરી ઘટકો:
- 250 ગ્રામ મેથીના દાણા
- 100 ગ્રામ સેલરિ
- 50 ગ્રામ કાળું જીરું
તૈયાર કરવાની પદ્ધતિ:
ઉપરોક્ત ત્રણેય વસ્તુઓને સાફ કરીને હળવા હાથે સેકવી (બધું ન શેકવું).
દવા લેવાની રીત:
રાત્રે સૂતા પહેલા એક ગ્લાસ નવશેકા પાણી સાથે એક ચમચી પાવડર લેવો જોઈએ. તેને ગરમ પાણી સાથે લેવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, તેને લીધા પછી કંઈપણ ખાવું કે પીવું નહીં. દરેક ઉંમરના લોકો આ પાવડર લઈ શકે છે.
આ પાઉડર રોજ લેવાથી શરીરના ખૂણે ખૂણે જામેલી ગંદકી (કચરો) મળ અને પેશાબ દ્વારા દૂર થઈ જશે. જ્યારે વધારાની ચરબી ઓગળી જશે અને નવું શુદ્ધ રક્ત પરિભ્રમણ થશે ત્યારે તમને 80-90 દિવસમાં પૂરો લાભ મળશે. ત્વચાની કરચલીઓ આપોઆપ દૂર થઈ જશે. શરીર તેજસ્વી, ઉર્જાવાન અને સુંદર બનશે.
આ 18 રોગોમાં ફાયદાકારક છે.
- સંધિવા દૂર થશે અને સંધિવા જેવા હઠીલા રોગ દૂર થશે.
- હાડકાં મજબૂત બનશે.
- દૃષ્ટિ સુધરશે.
- વાળ વધશે.
- ક્રોનિક કબજિયાતમાંથી કાયમ માટે રાહત.
- શરીરમાં લોહી વહેવા લાગશે.
- કફથી રાહત.
- હૃદયની કામ કરવાની ક્ષમતા વધશે.
- થાક નહીં લાગે, તમે ઘોડાની જેમ દોડતા રહેશો.
- મેમરી પાવર વધશે.
- લગ્ન પછી સ્ત્રીનું શરીર કુરૂપને બદલે સુંદર બનશે.
- કાનની બહેરાશ દૂર થશે.
- ભૂતકાળમાં એલોપેથીની દવાની આડઅસરથી કોણ મુક્ત થશે.
- લોહીની સ્વચ્છતા અને શુદ્ધતા વધશે.
- શરીરની તમામ રક્તવાહિનીઓ શુદ્ધ થશે.
- દાંત મજબૂત બનશે, દંતવલ્ક જીવંત રહેશે.
- શારીરિક નબળાઈ દૂર થાય તો પુરૂષવાચી શક્તિ વધે છે.
- ડાયાબિટીસ નિયંત્રણમાં રહેશે, તમે જે ડાયાબિટીસની દવાઓ લઈ રહ્યા છો તે ચાલુ રાખવાની રહેશે. આ પાવડરને બે મહિના સુધી લેવાથી તેની અસર જોવા મળશે.
- જીવન સ્વસ્થ, આનંદપ્રદ, ચિંતામુક્ત, ઉર્જાવાન અને જીવન ઉન્નત બનાવશે. જીવન જીવવા લાયક બનશે.
કાલીજીરી
કાલિજીરીને આયુર્વેદમાં સોમરાજી, સોમરાજ, વણજીરક, ટિકટાજીરક, અરણ્યજીરક, કૃષ્ણફળ વગેરે નામોથી ઓળખવામાં આવે છે. હિન્દી ભાષામાં તેને કાલીજીરી, બચ્ચી અને બંગાળમાં સોમરાજી કહેવામાં આવે છે.
કાલિજીરી અન્ય કોઈપણ પ્રકારના જીરાથી અલગ છે. અંગ્રેજીમાં તેને Purple Fleabane કહેવામાં આવે છે પરંતુ તે Nigella sativa થી સંપૂર્ણપણે અલગ છે. કલોંજીને અંગ્રેજીમાં બ્લેક જીરું પણ કહે છે. તેવી જ રીતે, બચ્ચી અથવા સોમરાજી અન્ય છોડના બીજનો ઉલ્લેખ કરે છે, Psoralea corylifolia.
આયુર્વેદના ઘણા નિષ્ણાતો સોરેલા કોરીલિફોલિયાને બાવાચી અથવા સોમરાજી માને છે, પરંતુ બંગાળમાં, કાલિજીરી સોમરાજી નામથી ઓળખાય છે અને વપરાય છે.
કાલીજીરી સ્વાદમાં કડવી અને તીવ્ર ગંધ ધરાવે છે, તેથી તેનો ઉપયોગ કોઈપણ પ્રકારનો ખોરાક બનાવવામાં થતો નથી. તેનો ઉપયોગ માત્ર દવા તરીકે થાય છે. લેટિનમાં તેનું નામ સેન્ટ્રાથેરમ એન્થેલમિન્ટિકમ અથવા વર્નોનિયા એન્થેલમિન્ટિકમ છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
‘એન્થેલમિન્ટિકમ’ તેના વૈજ્ઞાનિક નામમાં તેનો મુખ્ય આયુર્વેદિક ઉપયોગ સૂચવે છે. એન્થેલમિન્ટિકમ એટલે શરીરમાંથી પરોપજીવીઓનો નાશ કરનાર. આયુર્વેદમાં તેનો ઉપયોગ એન્થેલમિન્ટિક તરીકે થાય છે.
તેનું સેવન અને બાહ્ય ઉપયોગ ચામડીના રોગો, જેમ કે લ્યુકોડર્મા, સફેદ દાગ, ખંજવાળ, ખરજવું વગેરેની સારવાર માટે છે. તે સાપ કે વીંછીના કરડવા પર પણ લગાવવામાં આવે છે.
કાલિજીરી ઝાડવા દેશભરમાં પડતર જમીન પર જોવા મળે છે. તેના પાંદડામાં દાણાદાર ધાર હોય છે. વરસાદની ઋતુ પછી એમાં મંજરી બહાર આવે છે. જેમાં કાળા બીજ હોય છે.
કાળું જીરું કદમાં નાનું અને મજબૂત અને સ્વાદમાં મસાલેદાર હોય છે. તેનું ફળ કડવું હોય છે. આ પૌષ્ટિક અને ગરમ વીર્ય છે. તે કફ, વાતનો નાશ કરે છે અને મન અને મગજને ઉત્તેજિત કરે છે. તેના ઉપયોગથી પેટના કીડા નાશ પામે છે અને લોહી શુદ્ધ થાય છે. ત્વચાની ખંજવાળ અને ઉલ્ટીમાં પણ તેનો ઉપયોગ ફાયદાકારક છે.
તે ચામડીના રોગોને મટાડે છે, પેશાબને પ્રેરિત કરે છે અને ગર્ભાશયને સ્વચ્છ અને સ્વસ્થ બનાવે છે. તે સફેદ ડાઘ (રક્તપિત્ત), ઘા અને તાવ દૂર કરે છે. સાપ કે અન્ય ઝેરી જીવના કરડવાના કિસ્સામાં પણ તેનો ઉપયોગ ફાયદાકારક છે.
કાલીજીરીના 13 ફાયદા:
- તે એન્ટિલેમિન્ટિક અને રેચક છે.
- તેના ગરમ સ્વભાવને કારણે તે શ્વાસ અને કફના રોગોને મટાડે છે.
- મૂત્રવર્ધક પદાર્થ હોવાથી તે મૂત્રાશયની સમસ્યા અને બ્લડપ્રેશર ઘટાડે છે.
- તે હેડકી દૂર કરે છે.
- તે એન્ટિસેપ્ટિક છે અને ત્વચાના રોગો જેમ કે ખંજવાળ, સોજો, ઘા, લ્યુકોરિયા વગેરે માટે બાહ્ય રીતે લાગુ પડે છે.
- જંતુનાશક હોવાથી તે શરીરમાંથી તમામ પ્રકારના પરજીવીઓને દૂર કરે છે.
- ચામડીના રોગો હોય તો લીમડાના ઉકાળોથી અથવા ખડીરના ઉકાળાના આંતરિક ઉપયોગથી કાળા જીરાની માલિશ કરવી જોઈએ.
- ગંભીર ચામડીના રોગોમાં, કાળા જીરું + કાળા તલ સમાન માત્રામાં પીસીને સવારે 4 ગ્રામની માત્રામાં લેવું, જો કસરત કર્યા પછી પરસેવો થતો હોય. આ સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન કરવું જોઈએ.
- સફેદ રક્તપિત્ત કે જેને સફેદ ડાઘ પણ કહે છે, તેમાં ચાર ભાગ કાળા જીરું અને એક ભાગ આમળાંને ગૌમૂત્રમાં પીસીને અસરગ્રસ્ત જગ્યા પર લગાવો. તેને કાળા તલ સાથે ખાવાનું પણ કહેવામાં આવ્યું છે. (ભાઈશાજ્ય રત્નાવલી)
- પાઈલ્સ કે પાઈલ્સમાં કાળું જીરું 5 ગ્રામ મેળવી, અડધું શેકી અને અડધું કાચું પીસી, ચુર્ણ બનાવી, ત્રણ ભાગમાં વહેંચીને દિવસમાં ત્રણ વખત ખાવાથી લોહીવાળું અને ખરાબ એમ બંને પ્રકારના પાઈલ્સમાં ફાયદો થાય છે.
- પેટના કીડા થવા પર તેનું ત્રણ ગ્રામ ચૂર્ણ એરંડાના તેલ સાથે લેવું જોઈએ.
- ખંજવાળ આવે તો સોમરાજી + કાસમર્દ + પાનવડના દાણા + હળદર + બરબેરી + ખંજરી સમાન માત્રામાં ભેળવીને કાંજીમાં પીસીને પેસ્ટ લગાવવાથી કાંડુ, કાચુ (ખંજવાળ) વગેરે મટે છે.
- રક્તપિત્તમાં કાલિજીરી + વ્યવિદાંગ + ખમણ મીઠું + સરસવ + કરંજ + હળદરને ગૌમૂત્રમાં પીસીને લેપ કરવું જોઈએ.
કાલીજીરીનું સેવન કરાયેલી માત્રા:
- તેને 1-3 ગ્રામની માત્રામાં લો. આનાથી વધુ માત્રાનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
જરૂરી સાવચેતીઓ:
- તેનો ઉપયોગ એન્થેલમિન્ટિક તરીકે કરતી વખતે, રેચકનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
કાલિજીરીનો ઉપયોગ કરવામાં સાવચેતી
- આ ખૂબ જ ગરમ દવા છે.
- ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન તેનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
- તે એમેટિક છે.
- વધુ માત્રામાં તેનું સેવન કરવાથી આંતરડાને નુકસાન થાય છે.
જો તેના ઉપયોગ પછી આડઅસર થાય તો ગાયનું દૂધ/ તાજા ગૂસબેરીનો રસ/ ગૂસબેરી જામનું સેવન કરવું જોઈએ.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
