કોઈ મકાનમાલિક પોતાનું ઘર ભાડે આપે છે, તો તેના માટે ભાડા કરાર કરવો પડે છે, પરંતુ તે આખા વર્ષ માટે નહીં, પરંતુ ફક્ત 11 મહિના માટે કરવામાં આવે છે.
દિલ્હી-મુંબઈ હોય કે કોલકાતા, દેશના તમામ શહેરોમાંથી લોકો કામની શોધમાં આ મોટા શહેરોમાં પહોંચે છે અને અહીં ભાડાના મકાનમાં રહીને પોતાનું ગુજરાન ચલાવે છે. બહારથી આવતા આ લોકોને ઘર ભાડે આપતી વખતે ભાડા કરાર કરવો પડે છે, આ સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે અને આ કરારમાં અનેક પ્રકારની માહિતી લખેલી હોય છે.
પરંતુ આ કરાર ફક્ત 11 મહિના માટે કરાય છે. આખા વર્ષ માટે કરવામાં આવતો નથી. હવે તમે વિચારતા હશો કે વર્ષમાં 12 મહિના હોય છે, તો પછી એક મહિનો ઓછો કરાર કેમ કરવામાં આવે છે અને તેની પાછળનું કારણ શું છે?
ભાડા કરાર ફક્ત 11 મહિના માટે કરવામાં આવે છે.
ભારતીય કાયદામાં ભાડૂઆતો માટે પણ નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે. આમાંના એકમાં ભાડા કરાર સંબંધિત કાયદો પણ શામેલ છે. ભારતીય નોંધણી અધિનિયમ, 1908 ની કલમ 17(D) હેઠળ વર્ષમાં 12 મહિના હોવા છતાં એક વર્ષથી ઓછા સમયગાળા માટે ભાડા કરાર અથવા લીઝ કરાર નોંધાવવો ફરજિયાત નથી. આનો અર્થ એ થયો કે મકાનમાલિક કોઈપણ નોંધણી વગર ફક્ત 11 મહિના માટે ભાડા કરાર કરી શકે છે. એટલે કે ભાડા પર ઘર આપતી વખતે ઘરમાલિકો અને ભાડૂઆતોને દસ્તાવેજ નોંધાવવા અને નોંધણી ચાર્જ ચૂકવવા માટે સબ-રજિસ્ટ્રાર ઑફિસમાં જવાની જરૂર રહેતી નથી.
ભાડૂઆત અને મકાનમાલિક વચ્ચેના વિવાદમાં મોટી ભૂમિકા
નિષ્ણાતોના મતે ભારતમાં ભાડા અંગે બનેલા મોટાભાગના કાયદા ભાડૂઆતોની તરફેણમાં રાખવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં જો મિલકત માલિકનો ભાડૂઆત સાથે વિવાદ થાય અને તે ભાડૂઆત પાસેથી મિલકત ખાલી કરવા માંગે છે, તો તે તેના માટે ખૂબ જ મુશ્કેલ કાર્ય બની જાય છે.
વિવાદના કિસ્સામાં આ રીતે આવે છે કામ
એક નાની ભૂલને કારણે મિલકત માલિકને વર્ષો સુધી પોતાની મિલકત માટે કાનૂની લડાઈ લડવી પડે છે. આ જ મુખ્ય કારણ છે કે નોટરાઈઝ્ડ ભાડા કરાર ફક્ત 11 મહિના માટે જ બનાવવામાં આવે છે અને તે કાયદેસર રીતે માન્ય છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
જો કોઈ વિવાદ ઊભો થાય, તો કરારને પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકાય છે. રેન્ટ ટેનન્સી એક્ટમાં જો ભાડા અંગે કોઈ વિવાદ હોય અને મામલો કોર્ટમાં જાય, તો કોર્ટને ભાડું નક્કી કરવાનો અધિકાર છે. પછી મકાનમાલિક તેનાથી વધુ ભાડું વસૂલ કરી શકશે નહીં.
તમારે રજિસ્ટ્રાર ઑફિસના ચક્કર નહી લગાવવા પડે
11 મહિના માટે ભાડા કરાર કરવા પાછળનું બીજું મોટું કારણ કે ફાયદો એ છે કે આ સમયગાળા માટે કરાર માટે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફી ચૂકવવાની જરૂર નથી.
જો ભાડા કરાર એક વર્ષથી ઓછા સમયગાળા માટે કરવામાં આવે છે, તો તેના પર ચૂકવવાપાત્ર સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ફરજિયાત નથી. 11 મહિનાનો ભાડા કરાર મકાનમાલિકની તરફેણમાં છે. ભાડા કરાર ફી ભાડૂઆત દ્વારા ચૂકવવાની રહેશે. સામાન્ય રીતે નોટરાઇઝ્ડ ભાડા કરારનો મુસદ્દો તૈયાર કરવા માટે રૂ. 100 અથવા રૂ. 200 ના સ્ટેમ્પ પેપરનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
