શું તમે ક્યારેય મકોય ખાધું છે અથવા તેનું નામ સાંભળ્યું છે? આ કદમાં ખૂબ જ નાનું અને ગોળ હોય છે, જેને જોઈને લાગે છે કે આ ટમેટાનું નાનું વર્ઝન છે. જોકે, ટમેટાથી આ સંપૂર્ણપણે અલગ છે. સ્વાદ, ગુણ, કદ અને ફાયદામાં. મકોયના ઘણા નામો છે જેમ કે ભટકોઈંયા, કાકમાચી, બ્લેક નાઈટશેડ, પોઈઝન બેરી વગેરે. મકોયનો છોડ ખૂબ જ નાનો હોય છે.
આ તમને પાર્ક, મેદાન, રોડ સાઈડ, જંગલ, ખેતર વગેરેમાં જોવા મળશે. મકોયમાં ઘણા આરોગ્યલાભ છુપાયેલા હોય છે, પરંતુ લોકો તેને બિનમૂલ્યવાન માને છે. આનું આયુર્વેદમાં પણ ઘણું મહત્વ છે. ચાલો જાણીએ મકોય એટલે કે ભટકોઈંયા ખાવાના ફાયદા વિશે.
મકોયના ફાયદા (Makoy ke fayde)
- મકોયના અનોખા ગુણ બુખારથી લઈને ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓમાં રાહત આપી શકે છે. મકોયનું વૈજ્ઞાનિક નામ સોલેનમ નિગ્રમ (Solanum nigrum) છે. મકોયનો ઉપયોગ આયુર્વેદમાં એક અસરકારક ઔષધિ તરીકે થાય છે. તેના ફળ, પાંદડા અને મૂળ તમામ કોઈને કોઈ રોગના ઉપચારમાં ઉપયોગી છે.
- મકોય અથવા ભટકોઈંયામાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ, એન્ટીમાઈક્રોબાયલ અને એન્ટીઈન્ફ્લેમેટરી ગુણ હોય છે, જે શરીરની અનેક સમસ્યાઓ દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આયુર્વેદમાં તેને ત્રિદોષને સંતુલિત કરનારું કહેવામાં આવ્યું છે.
- આ નાનું ફળ પાચનક્રિયાને સુધારે છે. તાવ, સાંધાના દુખાવા, શ્વાસ સંબંધિત સમસ્યાઓ, કમળો, મોઢાના છાલા અને અન્ય બીમારીમાં ઉપચારમાં મદદ કરે છે.
- જો તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત નથી અને તમે વારંવાર બીમાર પડો છો, તો તેનો સેવન કરી શકો છો. તમારા ઘરના આસપાસ જો આ ક્યાંક ઝાડીઓમાં ઉગતું દેખાય તો મકોયના કાળા નાનાં ટમેટાં જેવા દેખાતા ફળને જરૂર તોડી લો. આ ઘણી સામાન્ય બીમારીઓથી બચાવે છે.
- આમાં રહેલા કેમિકલ્સ શરીરના ઝેરી પદાર્થોને નષ્ટ કરે છે. એજિંગ પ્રોસેસને ધીમું કરે છે. સુશ્રુત સંહિતા મુજબ, મકોયની મૂળને શરીર માટે ખૂબ જ લાભકારી માનવામાં આવ્યું છે. તેને ત્રિદોષના સંતુલન માટે ઉપયોગી ગણવામાં આવ્યું છે.
- શોધમાં પણ જાણવા મળ્યું છે કે મકોયના ફળમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે, જે શરીરને હાનિકારક તત્વોથી બચાવે છે. ઉપરાંત, તેમાં એવા ગુણ હોય છે, જે સોજો ઘટાડવામાં અને શરીરની કુદરતી ઉપચાર પ્રણાલીને પ્રોત્સાહન આપવામાં મદદ કરે છે.
પોસ્ટ ઓફિસની યોજના: વાર્ષિક રૂ. 399 રોકાણ પર મળશે રૂ. 10 લાખ સુધીનો લાભ, જાણો કેવી રીતે?
- તાવ અને છાલા જેવી સમસ્યાઓમાં મકોયનો સેવન તરત રાહત આપે છે. દાદીમાના નુસ્ખાઓની પોટલીમાં ભટકોઈંયાને ખાસ સ્થાન છે. મોટા વડીલ પણ કહે છે કે તાવ દરમિયાન મકોયનો સેવન કરવાથી માત્ર એક કલાકમાં તાવ છૂમંતર થઈ શકે છે.
- તેના પાંદડાને ચાવવાથી મોઢાના ચાંદા ઠીક થઈ જાય છે. પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓમાં પણ રાહત મળે છે. તેના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ અને એન્ટીમાઈક્રોબાયલ ગુણ ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓને પણ દૂર કરે છે. ડાર્ક સ્પોટ્સ અથવા સનબર્નથી પરેશાન છો તો મકોયનો ફેસ પેક તમારા માટે ખૂબ જ લાભકારી હોઈ શકે છે.
- આયુર્વેદિક ચિકિત્સકોના મતે, મકોયના પાંદડાનો ઉકાળો પીવાથી કમળા રોગીઓ માટે રામબાણ સાબિત થાય છે. શરીરમાં જમા થયેલા ઝેરી પદાર્થો બહાર નીકળી જાય છે.
અસ્વીકરણ:
આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર શૈક્ષણિક અને સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે. તે કોઈપણ પ્રકારની તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારનો વિકલ્પ નથી. તમારી વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, તેથી કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
